غافلان از نظر قران وراه درمان غفلت
ولقد ذراءنا لجهنم كثيرا من الجن والانس لهم قلوب لايفقهون بها ولهم اعين لايبصرون
بها ولهم اذان لايسمعون بها اولئك كالاءنعام
بل هم اضل اولئك هم الغافلون (131) .
ومحققا بسيارى از جن و انس را براى جهنم واگذارديم ، چه آنكه آنها را دلهائى است
بى ادراك معرفت و ديده هايى بى نور بصيرت و گوشهائى ناشنواى حقيقت آنها مانند
چهار پايانند بلكه بسى گمراه ترند زيرا قوه ادراك مصلحت و مفسد را داشتند و باز
عمل نكردند آنها مردمى هستند كه غافل شدند.
در اين آيه كرميه غافلان را با اين ويژگيها معرفى مى كند:
1 - آنها از اهل جهنم اند
2 - قلبهاى بدون ادراك و معرفت دارند
3 - چشمهاى بدون نور بصيرت دارند
4 - گوشهاى بدون شنوائى حقيقت دارند
5 - بنابراين آنها همانند حيوانات اند؛ بلكه بدترند.
پس متوجه شده ايم كه راه ورود شيطان به دل و خروج ارزشها از آدمى ، همان غفلت از
خداست اگر انسان لحظه اى از مراقبت دل غافل شود، شيطان به حصار
دل وارد خواهد شد و آدمى را كور و كر و لال و زيانبار خواهد ساخت . لذا ما بايد همواره
روان خود را با بندگى خدا عجين سازيم و خود را از فضاى سرشار از غفلت و بى خبرى
بيرون آوريم ؛ زيرا كه غفلت مجرائى است براى فراموشى خدا و غلبه شيطان بر
انسان چنانكه خداوند متعال فرمودند: استحوذ عليهم الشيطان فاءنسيهم ذكر الله
(132) .
مبارزه با غفلت
براى مبارزه با غفلت راههاى زيادى ذكر شده است ولى مادر اينجا بطور مختصر به سه
راه آن اشاره خواهيم كرد. و بحث مفصل آن براى جزوات آينده باقى مى ماند ان شاء الله .
1 - مراقبه و مراوده و محاوره
2 - محاسبه نفس
3 - عبرت گرفتن و انديشه در حوادث
راه اول : مراقبه
مراقبه ، يعنى آدمى از خود مراقبت و حراست نمايد؛ يعنى خود را زير نظر بگيرد و
قبل از هر چيز خدا را بر خود ناظر بداند.
مراقبه ، يعنى آدمى قبل از عمل ، خود را ارزيابى كند، انگيزه هاى اعمالش را مورد بررسى
قرار دهد كه چرا و چگونه و براى چيست ؟ خواجه عبدالله انصارى در معنى و درجات مراقبه
چنين مى گويد:
ان المراقبة دوام ملاحظة المقصود(133) همانا مراقبت عبارت است از اينكه
مقصود وهدف را دائما در نظر داشته باشيم .