اگرفرزنديامخاطب شمانوجوان است حتمابخوانيد

دوره نوجواني
دوره ي نوجواني برزخي است که حد فاصل بين کودکي و بزرگسالي است. نوجوان از يک‌سو در حال گسيختن پيوندهاي خود با دوران کودکي و از سوي ديگر شيفته دستيابي به استقلال دوران بزرگسالي است ولي به طور کامل نه اين است و نه آن و خود نيز در اين کشمکش اسير است.
هنگامي که کودکي پاي به دوره نوجواني  مي‌گذارد يکي پس از ديگري بندهاي وابستگي به خانواده را جدا مي‌سازد و تفاوت فاحشي ميان نسل خود و نسل والدينش مي‌بيند. او کمتر تمايل دارد در خانه بماند و به روابط بيرون از خانواده اهميت بيشتري مي‌دهد.
نوجويي و نوخواهي به عنوان بارزترين خصيصه نوجواني، به اشکال مختلف در حيطه زندگي خانوادگي  و اجتماعي نوجوانان بروز مي‌کند. حتي در نوع صحبت کردن، لباس پوشيدن، و شکل کوتاه کردن موها و... معمولاً نوجوانان سعي مي‌کنند از آنچه که در جامعه ارزش محسوب شده و مورد تأييد و پذيرش تمامي اقشار جامعه است فاصله بگيرند.
نوجوان در اولين گام  براي ترک دوره کودکي و ورود به دنياي بزرگسالي و احساس استقلال، به طرد و انتقاد از کساني مي‌پردازد که تا به حال مورد ستايش و پذيرش او بوده اند و والدين به عنوان اولين الگوهاي تقليدي و تربيتي، پيش از هرکس ديگر مورد بي مهري او قرار مي‌گيرند. نوجوان به خود اجازه مي‌دهد در مورد والدينش قضاوت کند و معايب آنها را چند  برابر جلوه دهد، تا آنجا که گاهي نوجوانان از رفتار والدين خود احساس شرمندگي مي‌کنند…
او دوست دارد دنيا آن طور باشد که او مي‌خواهد و مي‌پسندد...
ويژگي هاي دوره نوجواني
دوره نوجواني ويژگيهاي خاصي دارد که آن را به حساس ترين دوران زندگي هر فردي تبديل مي‌کند. برخي از اين ويژگي ها به شرح زيرند:
در دوره نوجواني تغييرات ناگهاني عاطفي، جنسي، سليقه اي، ارزشي و جسمي براي نوجوان به وجود مي‌آيد و خوي و خصلت او دگرگون مي‌شود. نوجوان ميل رقابت با ديگران را دارد و همچنين ممکن است که اکثر اوقات بي حوصله باشد، بخصوص هنگامي که اوضاع بر وفق مراد او نباشد. نوجوان در اين دوره ياغي و سرکش مي‌شود و از نظر عاطفي و عصبي بسيار تحريک پذير مي‌گردند و با کوچکترين مسئله اي ممکن است که به اصطلاح از کوره در روند، زيرا معمولا نوجوانان بر رفتار خود کنترل عاطفي و هيجاني ندارند بخصوص در مواقع خشم. در اين دوره ممکن است که سوالات متعددي در زمينه هاي مختلف براي او بوجود بيايند که براي آنها نمي تواند جواب هاي قانع کننده پيدا کند. در دوره نوجواني استعدادهاي خاص هر نوجوان بروز پيدا مي‌کنند و تفاوت هاي فردي آنها با يکديگر آشکار مي‌گردد. نوجوان در اين دوره ميل شديدي به استقلال طلبي پيدا مي‌کنند و بيشتر مايلند که از وابستگي هاي خانوادگي رها شوند و استقلال خود را به خود و ديگران ثابت کنند. در عين حال نيز در مقابل ناکامي هايي که با آنها مواجه مي‌شوند سريعا دچار ياس و نااميدي مي‌شوند. نوجوان روياپرداز و خيالباف است و چنانچه در عالم واقع به خواسته هاي خود نرسد، خود را در عالمي که مطابق با سليقه و خواست خودش هست فرض مي‌کند. دوستي هاي نوجوان معمولا بر اساس عواطف شکل مي‌گيرند. او نياز به تعلق به گروه خاص دارد و نسبت به گروه دوستان و همسالان خود داراي تعصب و تعلق خاطر فراوان مي‌باشد. همچنين در دوره نوجواني گرايش به جنس مخالف در نوجوان ايجاد مي‌شود و او ميل برقراري ارتباط با جنس مخالف را در خود نياز مي‌کند. نوجوانان ممکن است که در اين دوره، عقايد نادرستي پيدا کنند و به تبع آن رفتارهاي نادرستي را نيز از خود نشان دهند. هيجانات نوجوان بسيار متغير و متفاوت است و آنها بسيار تاثيرپذيرند بخصوص از گروه ها و افرادي که مورد قبولش هستند. در اين دوره همچنين معنويت گرايي نيز به اوج خود مي‌رسد و برخي نوجوانان روحيه عرفاني پيدا مي‌کنند. نوجوان در اين دوره مبارزه طلب مي‌شود و در کنار آن روحيه فداکاري نيز در او شدت مي‌گيرد. نوجوان توجه بيش از حد به اندام و ظاهر خود دارد به گونه اي که فکر مي‌کند همه او را با ذره بين نگاه مي‌کنند و متوجه کوچکترين اشکالات ظاهري او اعم از يک جوش ريز نيز مي‌باشند.
نيازهاي نوجوانان
شناخت نيازهاي نوجوان براي برخورد مناسب با او لازم است و والدين را به برقراري ارتباط بهتر با نوجوانشان ياري مي‌کند. نوجوان در اين مرحله از زندگي به استقلال نياز دارد و مي‌خواهد که در تصميم گيري هايش آزادانه عمل کند و زير بار نفوذ والدين نباشد. که البته در کنار اين استقلال و آزادي همواره به امنيت خاطر و حمايت والدين نيز نياز دارد. نوجوان نوجو است و دوست دارد که عرصه هاي جديدي را در زندگي خود تجربه نمايد. او نياز به تعلق به گروه خاص و برقراري پيوندهاي اجتماعي دارد. او دوست دارد مهم و ارزشمند باشد و شخصيتش مورد تکريم از طرف ديگران قرار گيرد و همواره کارهايش مورد تاييد واقع شود. او در اين دوره به دنبال هويت خويش است و تمايل زيادي به الگوبرداري از شخصيت هاي محبوبش دارد. نوجوان به محبت ديگران نياز بسيار دارد و دوست دارد مورد تحسين و تمجيد همه باشد. او دوست دارد که هميشه موفق باشد و قبول ناکامي برايش مشکل است. نوجوانان معمولا دوست دارند که به اطرافيان خود تحکم کنند و از اين طريق نياز به عزت نفس خود را ارضا نمايند. گاهي نوجوانان به سبب نياز به تنهايي دارند و ممکن است که گوشه گير شوند. آنها نياز دارند که دوست بدارند و دوست داشته بشوند. همچنين معنويت نيز از نيازهاي اساسي در اين دوره مي‌باشد.
توجه داشته باشيد که اگر نيازهاي نوجوان از راه صحيح ارضاء نشود، بر طرف کردن آن به راه هاي نادرست متوسل خواهد شد.
مشکلات دوره نوجواني
تعارض نيازهاي گوناگون و پيدايش حالات جديد براي نوجوان مشکلاتي را ايجاد مي‌کند که علاوه بر والدين، خود نوجوان نيز گاهي از آنها ناراحت است. برخي از اين مشکلات به شرح زير مي‌باشند:
- پيدايش اختلالات شخصيتي مانند احساس حقارت کردن به دلايل گوناگون
- عصبي بودن، بدبيني، زودرنجي
- چگونگي ارضاء نيازهاي جديد جنسي
- عدم کنترل بر رفتارها و هيجانات
- تعارض بين خواسته هاي همسالان و والدين
- ترس و اضطراب
- ناتواني در سازگاري با موقعيت هاي جديد
راهکارهايي براي ارتباط با نوجوانان
والدين بايد در نظر داشته باشند که نوجوان در اين سنين، ديگر آن کودک حرف گوش کن و مطيع سابق نيست ! او مي‌خواهد متکي به خود باشد، و از وابستگي والدين رها گردد. او خواهان صداقت و محبت و توجهي است که اغلب درمحيط خانواده نمي يابد، پس جذب همسالان (هم جنس وغير هم جنس) مي‌شود. از اين رو عدم توجه والدين به تغييرات شخصيتي، خصوصيات عاطفي و نيازها در اين دوره موجب بروز اختلاف بين بزرگترها و نوجوانان مي‌شود.
نوجوانان فاصله زيادي بين خواسته هاي خود و انتظارات والدين مي‌بينند. آنها مهمترين نگراني و دغدغه خاطر والدين را درس خواندن، قبول شدن، نمره خوب گرفتن، دانشگاه رفتن مي‌دانند در صورتي که خود به آزادي، تفريح، اطمينان، اعتماد و صداقت نياز دارند. اين عدم هماهنگي و تعادل بين خواسته ها و انتظارات نوجوانان و والدين موجب ناسازگاري فرزندان و افزايش دغدغه هاي فکري والدين مي‌شود و نوجوانان با اين تصور که والدين آنها را درک نمي کنند و خواسته هايشان را ناديده مي‌گيرند و برايشان محدوديت ايجاد کرده و مثل کودک با آنها رفتار مي‌کنند، به مخالفت و عناد با بزرگترها مي‌پردازند. به اين ترتيب اطاعت پذيري و دنباله روي از پدر و مادر، به تدريج کاهش مي‌يابد. گرايش نوجوان به دوستان و همسالانش بيشتر مي‌شود.
بيشتر اوقات نوجوانان به رفتارهاي ناپخته و نادرست تنها به اين دليل دست مي‌زنند که ياد نگرفته‌اند نيازهاي خويش را با شيوه‌هاي درست برآورده کنند.
تغيير شيوه برخورد با فرزندان
مهم‌ترين امري که والدين بايد به خاطر داشته باشند اين است که آنها ديگر نه با يک کودک، بلکه با يک فرد بالغ روبه رو هستند. هيچ چيز آزار دهنده تر از اين نيست که به نوجوان به چشم يک کودک نگريسته شود.
به طور مثال نبايد از نوجوان انتظار داشت که همانند دوران کودکي در کليه رفت و آمدهاي خانوادگي شرکت داشته باشد، زيرا در اين دوران او تمايل چنداني به رفت و آمدهاي خانوادگي ندارد.
به طور کلي نفوذ مادر تا سن 10 سالگي و نفوذ پدر بين 10-16 سالگي است. در نتيجه نقش پدر در اين دوران اهميت خاصي دارد. پدران هم روي دخترها و هم روي پسرانشان نفوذ دارند و اين در حالي است که نفوذ مادر بيشتر روي دختران است و فرزندان پسر مادر را بيشتر به چشم يک حامي احساسات و عواطف و تسکين روحي مي‌پندارند، لکن در کل پدر و مادر بايد روش مشترکي را در برخورد با نوجوان پيش گيرند.
در متون اسلامي سفارشات فراواني شده است که نوجوان را در اين دوران آزاد گذارند و به آنها استقلال و مسئوليت لازم بدهند، که البته اين بدان معني نيست که نوجوان به طور ناگهاني خود را به طور کامل از قيد خانواده رها سازد. والدين بايد از افراط و تفريط در برخورد با نوجوان دوري کنند و رفتاري مناسب و متعادل را در پيش گيرند. به اين منظور راهکارهايي در برخورد با نوجوان ارائه مي‌گردد:
به طور کلي بهتر است از همان کودکي پايبندي به اصول به فرزندان آموخته شود تا در اين دوره، نوجوان بداند که در چارچوب اصول خانواده بايد حرکت کند.
والدين بايد نشان دهند که به نوجوان خود اعتماد دارند و همچنين اعتماد نوجوان را به خود جلب کنند. آنها نبايدآگاهانه يا ناآگاهانه خلوت مورد نياز نوجوان را بر هم بزنند زيرا با اين عمل، اعتماد او را نسبت به خود سلب مي‌نمايند.
براي نوجوان خود حريم خصوصي قائل شويد. دائماً خلوت او را نشکنيد. نوجوان علاقه و نياز زيادي به خلوت و تنهايي دارد.
مچ گيري ها و پليس بازي هاي والدين، نوجوان را لجباز و عصيانگر مي‌کند. بنابراين از شيوه هاي غيرمستقيم براي متوجه کردن او استفاده کنيد
براي جلب اعتماد نوجوان، والدين بايد فرصت هايي را ايجاد نمايند تا نوجوانشان تصميم بگيرد. سوءظن نسبت به نوجوان او را دچار تزلزل مي‌کند.
نوجوان بايد بتواند به والدين خود اعتماد کند، بنابراين اعتماد نوجوان را نسبت به خودتان جلب کنيد در غير اين صورت نوجوان براي حل مسايل خود به ديگران مراجعه مي‌کند. شما بايد رازدار و محرم اسرار فرزند خود باشيد.
اگر فرزندتان رفتاري مرتکب شد که اعتماد شما را از خود سلب ساخت، فرصت دوباره‌اي به او بدهيد تا بتواند اعتماد شما را جلب کند. براي اين کار بايد به او آزادي عمل بيشتري بدهيد.
بهترين راه براي کنترل نوجوان برقراري ارتباط سالم و موثر با اوست. بنابراين والدين بايد تلاش کنند تا به دنياي ذهني نوجوان راه يابند و ارتباطي سالم و منطقي را با او برقرار سازند. شناخت دگرگوني هايي که درعواطف و احساسات نوجواني پيش مي‌آيد رمز اصلي ايجاد ارتباطي سالم و منطقي با نوجوان به حساب مي‌آيد.
به نوجوان مسئوليت بدهيد، تا به اين طريق شخصيت او مورد توجه و احترام قرار گيرد و نيز بتواند به دنياي بزرگسالان راه يابد.
از نوجوان مشاوره بگيريد تا عزت نفس او تقويت گردد.
سرگرمي هاي مورد علاقه نوجوان را براي او ايجاد کنيد، زيرا اشتغال فکري مطلوب، توجه او را به مسائل صحيح و مناسب سنش جلب کرده و از انحرافات فکري در او پيشگيري مي‌کند. بيکاري و بيهوده گذراني، علاوه بر اتلاف وقت وعمر، زيان هاي فراوان ديگري (همچون زمينه سازي براي اختلالات اخلاقي و رفتاري) را نيز به همراه مي‌آورد.
براي نوجوانان مقررات منطقي ايجاد کنيد. و براي سرپيچي از اين مقررات مجازات هايي منطقي ترتيب دهيد. در وضع مقررات انعطاف پذير باشيد و براي فرزند خود آزادي هاي منطقي قرار دهيد ولي به آنها تذکر دهيد که از چارچوب کلي عبور نکنند.
بپذيريد که الگوي نوجوان معمولا گروه همسالان است. تا جايي که امکان دارد به او اجازه دهيد لباس يا فرم موي خود را خودش انتخاب کند حتي اگر انتخاب او مطابق سليقه شما نباشد. البته براي او حد و مرزهايي قائل باشيد.
از مسخره کردن ظاهر نوجوان خودداري کنيد حتي اگر به شوخي باشد.
نوجوانان معنويت گرا هستند ولي بايد توجه شود که کساني که در مورد دين با نوجوانان و جوانان صحبت مي‌نمايند، خود الگوي واقعي دين باشند و به آنچه که مي‌گويند عمل نمايند.
نوجوانان خود را با الگوهاي رفتاري مطلوب آشنا کنيد. نوجوانان همواره در جست و جوي الگوهايي هستند تا آنها را سرمشق خود قرار دهند. يافتن يک سرمشق مي‌تواند نوجوان را از آنچه که هست بهتر کند يا اين که او را به تباهي و انحراف بکشاند.
سعي کنيد الگوهاي مثبت را وارد زندگي کنيد. الگوهاي مثبت را مي‌توان در مکانهاي مذهبي، مدرسه يا حتي همسايگي خود يافت.
براي تاثيرگذاري بر روي فرزند، بايد محبوب او باشيد و شما نيز تا حدودي مطابق با سليقه و نياز او رفتار نماييد.
براي نوجوانتان، خاطرات و تجربيات دوره نوجواني خود را نقل کنيد. اين بهترين راه براي اين است که به او نشان دهيد او را درک مي‌کنيد.
بهتر است که گاهي از پوسته والدين درآييد و با نوجوان خود دوست باشيد.
الزامي وجود ندارد که فرزند فقط سخنان ما را، به خاطر اين که والدين او هستيم بپذيرد. ببينيد نوجوان سخن چه کسي را بيشتر مي‌پذيرد، از کساني مانند عمه عمو خاله و دايي و يا ديگر اشخاصي که مورد پذيرش او هستند استفاده کنيد.
جهت تغيير نوجوان از انواع تشويق هاي مادي و معنوي استفاده کنيد.
اشتباهات نوجوان خود را به طرزي محترمانه بيان کنيد.
از تلاش جهت متقاعد کردن نوجوان در جمع جداً بپرهيزيد.
نشان دهيد که به ديدگاه هاي او احترام مي‌گذاريد از نوجوان خود تعريف و تمجيد کنيد تا يکي از اساسي ترين نيازهاي او را پاسخ داده باشيد.
يکي از مؤثرترين عوامل بهبود رابطه والدين با فرزندان و بويژه نوجوانان، تقويت احساس ارزشمندي و ايجاد اعتماد به نفس در آنها است. والدين بايد بدون اغراق و با دوري از افراط، توانمنديهاي نوجوانان را تحسين و تقويت کنند.
فرزندان آيينه هاي رفتاري والدين خود هستند. 99 درصد اشکال در جسارت کردن فرزندان مخصوصاً در خانواده رفتارغيرمنطقي و تحکم آميز والدين است
عقايدتان را به او تحميل نکنيد.
با نوجوان گفتگوي منظم داشته باشيد تا به نيازهاي وي پي ببريد. براي شنيدن حرف هاي نوجوانتان وقت بگذاريد و سعي کنيد اوقاتي را با هم تنها باشيد و گفتگو کنيد. مراقب باشيد که گفتگوي شما به سرزنش کردن يا نق زدن تبديل نشود. توجه داشته باشيد که «گوش دادن و شنيدن» بهتر از «صحبت کردن» است.
هنگام مشاهده اشتباه از طرف فرزند، به جاي موعظه بهتر است به درد دل او گوش کنيد.
از نصيحت کردن بپرهيزيد زيرا نوجوان از شنيدن نصيحت بيزار است و در برابر آن مقاومت مي‌کند
در گفت و گو با نوجوان از اين که چيز نامطلوبي را مي‌شنويد از کوره در نرويد و عکس العمل شديد نشان ندهيد.
شنونده خوبي براي نوجوان خود باشيد، در غير اين صورت ارتباط او با شما قطع خواهد شد.
به نوجوانتان نشان دهيد که مشکلش را مي‌فهميد. و از او حمايت مي‌کنيد ولي مسؤوليت حل مشکل را به خودش واگذار کنيد.
اجازه دهيد اشتباه کنند و عواقب اشتباه خود را ببينند و تاوان آن را بپردازند و شما تنها در اين شرايط مي‌توانيد نقش حامي و همراه را بازي کنيد. براي اينکه آنها (نوجوان) درس موفقيت را بگيرند، بايد اشتباه کنند.
دوستان خوب زمينه اي براي کسب آرامش و همدلي براي او هستند، يک مکان راحت را براي نوجوان خود فراهم کنيد تا دوستان خود را به خانه بياورد
نوجوان بر رفتارها و احساسات خود کمتر تمرکز دارد. همين امر موجب مي‌شود که در اين سنين، انجام کارهاي آني و نسنجيده او افزايش يابد.
نوجوان، بسيار سريع تحت تأثير رفتار، سخنان و کردار ديگران قرار مي‌گيرد و به سبب کم تجربگي به سرعت،افکار ديگران را پذيرفته و به خواست هاي آنان تن مي‌دهد. به نوجوانان بايد آموخت که عواملي در اجتماع وجود دارند که هميشه آنها را تهديد مي‌کنند بنابراين بايد هوشيار بود و در انتخاب دوستان شايسته و گروه‌هاي مناسب دقت نمود
از ايجاد ممنوعيت و محدوديت هاي بي مورد که مغاير با نياز نوجوان به کسب آزادي و استقلال است بايد خودداري کرد.
در برابر پرخاشگري نوجوان بي اعتنايي کنيد.
نوجوانان به ارتباطات عاطفي سخت نيازمندند. ارتباط کلامي مقدمه ايجاد ارتباط عاطفي است به همين دليل والدين بايد با تنظيم ساعات کاري خود و بسترسازي مناسب در منزل اين فرصت را خود ايجاد کنند.
براي نوجوان خود شخصيت قائل شويد. شخصيت قائل شدن براي افراد به معني اين نيست که مثلا کودک 5 ساله خود را با لفظ آقا و خانم صدا کنيم بلکه بايد به نيازهاي او  توجه کنيم.
نوجوانتان را دين زده نکنيد، آنها تشنه اطلاعات در زمينه‌هاي مذهبي مي‌باشند. به آنها کمک کنيد تا بتوانند خلاء هاي روحي خود را با دين برطرف نمايند.
بردن نوجوانان و جوانان به مجالس مذهبي و همچنين ديدار افراد سليم النفس و پاک دل، مومن و متقي و عالم باعث مي‌گردد که روح ديني و فطرت مذهبي آنها پرورش يابد.
از امر و نهي کردن هاي مستقيم بپرهيزيد، زيرا نوجوان را جسورتر مي‌کند.
نوجواني که والدين قدرت طلب دارد بيشتر به طغيان و سرکشي مي پردازد تا ثابت کند که مستقل و داراي قدرت تصميم گيري است.
بکوشيد بزرگسالان بيشتري را وارد زندگي نوجوان کنيد. ممکن است که نوجوان، هر کسي را غير از شما بپذيرد مثلا عمو يا خاله. زيرا احساس مي‌کند بدين ترتيب آسيب کمتري به استقلال او مي‌رسد. با وجود اين‌که ممکن است فرزندتان اجازه ندهد که شما مانند يک مدير و ارشد کارهايش را کنترل کنيد، اما همواره نيازمند بزرگسالان است.
در نوجوان خود، احساس عظمت و ابهت ايجاد کنيد زيرا اين يکي از تمايلات فطري انسان هاست. ارضاء احساس مهم بودن در جلب و جذب بچه ها به سوي والدين نقش به سزايي دارد.
علائق نوجوان خود را بشناسيد و براي جلب اعتماد وي در جهت تحقق آنها گام برداريد
براي اين که نوجوان به سخن تان گوش کند و با شما هم عقيده شود بايد تا حد امکان به آنچه او اهميت مي‌دهد، اهميت بدهيد.
براي اين منظور درباره مطلبي که فرزندتان به آن علاقمند است و درباره آن اطلاعاتي دارد پرسش هايي را مطرح کنيد. به طور مثال اگر علاقمند به فوتبال است، از او بپرسيد که سرمربي فلان تيم کيست و يا فلان بازيکن در بازي هاي اخير چند گل را به ثمر رساند و چه شرايطي دارد. اين احساس را در او زنده کنيد که در زمينه اي مطلع است و مي‌تواند نقطه نظرهاي ارزشمندي را ارائه کند. با طرح اين گونه پرسش ها در حضور ديگران مي‌توانيد غريزه ابهت و عظمت را که چون آتشي سوزان از عمق وجود او زبانه مي‌کشد، اقطاع کنيد.
به نوجوان خود غر نزنيد. نوجوانان به حواس پرتي و نشنيدن  حرف ها ي والدين شهرت دارند. گفتن يک کلمه مثلاً:"آشغال‌ها"، بسيار مؤثرتر از پنج دقيقه سخنراني است. آنها پس از گفتن اولين کلمه بقيه را نشنيده مي‌گيرند؛ بنابر اين بهتر است اين نکته را درنظر داشته باشيد.
در مورد هر چيزي جنگ و جدل به راه نيندازيد. والدين نبايد از هر مسأله کوچکي مشکلي جدي بسازند.
سعي کنيد نه فقط از ديد خودتان بلکه از ديد نوجوان هم مسائل را ببينيد وتلاش کنيد مشکلات او را نيز درک کنيد.
کاربرد واکنش سنجيده و گفتن" شايد حق با تو بود" و آرام کردن نوجوان و تسلط داشتن بر خود در زماني که او عصباني است، از ضروريات برخورد مثبت مي‌باشد.
پيامبر اکرم (ص) مي‌فرمايند: به شما سفارش مي‌کنم که نسبت به نوجوانان نيکي کنيد زيرا آنها نازک دل هستند.
حضرت علي (ع) نيز در رابطه با تکريم شخصيت بيان فرموده اند: کسي که شخصيتش مورد احترام ديگران قرار گرفت، لغزش ها و شهوت ها در نظرش بي ارزش مي‌شوند.
وظيفه شما در اين دوران اين است که صبور و خوددار باشيد و با ارتقاء سطح معلومات و آگاهي‌هايتان و شناخت درست نيازهاي و انتظارات نوجوان، سعي کنيد تا اين مرحله را به خوبي بگذرانيد و توجه داشته باشيد که معمولا رفتارهاي فرزندتان در اين دوره ثابت نمي ماند و بعد از طي مرحله بلوغ، خودبه خود بسياري از هيجانات کاذب او فروکش کرده و به حالت عادي بازمي گردد.
بي‌شک نوجوان پس از گذر از دوران حساس و هيجان آميز بلوغ به تدريج با نرمي و آرامش به کانون گرم و پرعطوفت خانواده علاقمندتر مي‌شود و محبت و جوشش و دلبستگي و همدلي خود را بيش از بيش به خانواده ابراز مي‌کند.

---------------------------------

كودكان رابيشتربشناسيم

رفتار کودک از بدو تولد تا 15 سالگی



مقدمه
رابطه کودک با مادر بهترین روابطی است که بین دو انسان برقرار می‌شود و این روابط می‌تواند برای سالهای بعد، آموزنده باشد و یا الگویی برای شخصیت بعدی کودک و رابطه او با سایرین باشد. تقریبا همه مادران کوشش دارند که رابطه آنان با فرزندانشان تا حد امکان مطلوب باشد. در این رابطه فقط مادر دخالت ندارد، بلکه کودک نیز در این امر سهیم است. بنابراین لازم است بعضی از خصوصیات اخلاقی کودک را در سنین مختلف مورد مطالعه قرار دهیم. و هر قدر مادر در این خصوصیات آگاهی کاملتری داشته باشد، بهتر می‌تواند با او کنار بیاید، اگر بداند که با وجود همه کوششهای او ، باز هم همه چیز آرام و بی دردسر نخواهد بود، در این صورت با مشکلات ، رابطه صحیحی برقرار خواهد ساخت.
هر قدر مادر ، ماهر ، با استعداد و مهربان باشد، رابطه او با کودکش آرامتر و بی دردسرتر خواهد بود. و در نتیجه مشکلات آینده‌اش ، برای مادر قابل پیش بینی خواهد بود. تغییرات اخلاق و رفتار کودک حتی در قسمتهای پیچیده و بغرنجی از آن ، مانند رابطه او با مادرش هم ، دارای نظم و ترتیب و قابل پیش بینی است. میزان سازگاری و همکاری کودک با شما ، تنها بستگی به طرز رفتار و مهارت شما در تربیت کودک ندارد، بلکه به نحوه قابل ملاحظه‌ای با تغییرات خود کودک در حال رشد و نمو نیز دارد. در ضمن باید بدانید، وقتی کودک شما در مقابلتان مقاومت به خرح می‌دهد، اغلب کودکان در این سن ، چنین نیستند. در این صورت عکس العمل شما با این موضوع فرق خواهد داشت.
کودکان شیرخوار
هر کودک شیرخواری حسب تفاوتهای فردی در برخورد با مادر برای ارضای نیازهای فیزیولوژیکی ، رفتار خاصی دارد. در این خصوص مادران باید بگذارند تاکودک خود برنامه غذایش را تنظیم کند و تقاضای طبیعی‌اش معین کند که چه موقعی باید بخورد و بخوابد. اما در حقیقت این مساله تمام هدف نیست، بلکه نیمی از آنست. روش بزرگ کردن کودک، بنا به عکس العمل او در برابر احتیاجات طبیعی و فطری کودک و بر حسب نظم و ترتیب آن ، توسط مادر تنظیم می‌گردد. در این صورت هر نوع نیاز کودک برآورده می‌شود.
بعضی از کودکان ، تابع نظم مادرند و بعضی در این قالب نمی‌گنجند. آنچه ما در جستجوی آن هستیم، ترکیبی از این دو حالت است. یعنی تنظیم شخصی و خود به خود کودک که شامل نیروهای داخلی و خارجی هر دو است. گاهی تقاضای کودک، مافوق توانایی مادر است، در این صورت مادر باید خود را در برابر تقاضاهای زیاد طفل ، محافظت کند. البته هدف اصلی سازش و تطابقی است که بین طرفین برقرار می‌شود، ولی اگر کودک نسبت به تعدیل تقاضاهای خود ، استعداد و توانایی نشان ندهد، این وظیفه مادر است که اقدام نماید و در مقابل تقاضاهای کودک ، خودداری نشان دهد. چنین حالتی فقط تملق به زمان شیرخوارگی ندارد، بلکه متعلق به تمام سالهای برخورد است.
کودکان 18 ماهه
کودک هیجده ماهه در حالیکه ظاهرا «بزرگ شده است و کاملا» جست و خیز دارد ولی از نظر روابطش با مادر خیلی شبیه بچه ی شیر خوار است او دوست دارد بیشتر بگیرد تا بدهد. او از چیزهایی که می‌داند و می‌تواند، استفاده کافی می‌کند و نیازها و احتیاجهای خود را به سایرین می‌فهماند. او بوسیله اشاره و تلفظ کلماتی مانند «آه ـ آه» به سرعت منظور خود را می‌فهماند. جواب «نه» را از دیگران به راحتی قبول نمی‌کند. می‌داند که کلمه «نه» راحتترین و متداولترین کلمه‌ای است که بکار می‌رود.
کودک هیجده ساله وقتی راه می‌رود، با حرکت پاها فکر می‌کند و دوست دارد هر چه به دستش می‌رسد، بگیرد. احساس او نسبت به زمان بسیار کم است. او هر چه را که می‌خواهد، همین الان می‌خواهد. مدتی نخواهد گذشت که کودک هیجده ماهه بر اثر رشد، این مراحل را پشت سر می‌گذارد و در سن دو سالگی مادر می‌بیند که او اخلاق خوشی دارد و آدم مطیعی است.
کودک بیست و یک ماهه
کودک در این سن دوست دارد. هر چه که مورد علاقه‌اش است، همراهش باشد. از تغییر وضعیت ناراحت است و چون گنجینه‌ای لغات او کامل نیست، نمی‌تواند منظورش را بفهماند بنابراین به گریه و ناسازگاری کردن، متوسل می‌شود. مادر خوب و والدین آگاه ، سعی دارند منظور کودک را به سرعت درک و عملی کنند چون در غیر این صورت با لجبازی و ناسازگاری کودک روبه رو خواهند شد. امنیت کودک وقتی عادی است که همه چیز مثل سابق باشد. از تغییر جا یا تغییر لباس و غذا متنفر است.خوشا به حال کودک بیست و یک ماهه ای که والدینش ، واقعی بودن نیازهای او را تشخیص دهند.
کودک دو ساله
برای یک کودک دو ساله ، برعکس کودک هیجده ماهه ، اطاعت ، کاری دلپذیر و آسان است. گذشت شش ماه به کودک این را می‌دهد که در مقابل والدینش فرمانبردار خوبی باشد. کودک در دو سالگی بیشتر اوقات ، شنونده و اجرا کننده بسیار خوبی است. این حالتها جزء ذات کودک است، و اگر والدین بدانند که در چه مدت این تغییرات صورت می‌گیرد تقاضاها و انتظارهای خود را از کودک ، با امکانات و قدرت او تطبیق می‌دهند و در نتیجه ، در امر تربیت او توفیقهای بیشتری عایدشان می‌شود.
کودک دو سال و نیمه
کودک در این سن ، منفی باف ، لجوج و سرسخت است. اگر مادر بخواهد با عجله لباس او را تنش کند، کودک فریاد می‌زند: «خودم می‌خواهم بپوشم» و اگر پدر به او بگوید: «لباست را بپوش» خواهد شنید که می‌گوید: «می‌خواهم مامان لباس تنم کند.» کودک دو و نیم ساله متلون است. اگر مادر به طرف او رود. بابا را می‌طلبد و به عکس اگر بابا به طرفش برود، مامانش را می‌خواهد. او در دنیایی از تضاد سیر می‌کند. و این کلمات بر زبان او جاری است: «می‌کنم .. نمی‌کنم .. می‌خواهم .. نمی‌خواهم .. می‌توانم .. نمی‌توانم .. بله .. نه»
انتخابهای او چند تایی است و در هر دقیقه ، نوعی را می‌پسندد، اگر انواع باشد همه را طالب است اگر جلوی او را نگیرند، ممکن است مدتها از یک سمت به سمت دیگر حرکت کند. اگر مادر به او بگوید: «مربا می‌خواهی» می‌گوید «نمی‌خواهم» اما به محض اینکه مربا کنار گذاشته شود، او مربا می‌خواهد. مشکل مادر برای تربیت او ، این است که باید حتی الامکان او را در مسیر یک طرفه قرار دهد. کارهای روزانه را خودتان انتخاب کنید و فرصت انتخاب به او ندهید. وقتی می‌خواهید او را با خود به بیرون ببرید، در حالیکه از تفریح در بیرون برایش سخنرانی می‌کنید لباس تنش کنید. اگر از او برای بیرون رفتن ، اجازه بخواهید، کلاهتان پس معرکه است. به هر قیمت که می‌دانید از پرسشهایی که او باید چواب «نه» را ادا کند، پرهیز نمایید. به او زیاد فرصت انتخاب ندهید. اگر این فرصت را داشته باشد، مطمئن باشید که از فرصت خود راضی نیست.
در تمام دستورها، خواهش و تقاضاهایش تکبر و غرور زیاده از حدی دیده می‌شود. لذا مادر باید به جای نشستن و غصه خوردن ، راه و روش تسلط بر فرزند را بیاموزد و این مطلب را همواره در نظر داشته باشد، سعی کند کودک حرفهای او را بدون چون و چرا بشنود و به عکس در مقابل کارهای بی‌اهمیت تسلیم شود. مثلا «بگوید: البته ... بله قربان ... حتما»
مادران باید به خاطر داشته باشند که کودک 5/2 ساله ممکن است. رفتارش با شما بسیار خوب یا بد باشد، اما او شما را بسیار دوست دارد و تمناهای زیادی از شما دارد. جالبترین استعدادهای خود را می خواهد به شما نشان دهد، و دوست ندارد آنها را حتی پدرش ببیند. اگر گاهی وقتها که شما را خیلی ناراحت و خسته کرده، فرصتی بدست آورده و قدری استراحت کنید تا با صبر و حوصله بیشتری به سوی او بازگردید.
کودک دو و نیم تا سه ساله
بسیاری از کودکان در این سن ، در مرحله عجیبی قرار می‌گیرند، آنها میل دارند به زمان شیرخوارگی برگردند، از نظر احساسی می‌توانند این مرحله را با مادر تجدید کنند. دوست دارند دوباره از پستان مادر شیر بخورند، خود را در آغوش مادر جای دهد، برایش بسیار دلپذیر خواهد بود. کودک 5/2 ساله‌ای به مادرش می‌گفت: «من کوچولو هستم» نمی توانم حرف بزنم. دندان ندارم غذا بخورم. دوست دارم شیر بخورم.» آنها دوست دارند در کالسکه بخوابند و از شیشه بوسیله پستانک شیر بخورند. وقتی مادری این نیاز کودک خود را بداند، سعی در برطرف کردن آن کرده و به موقع او را از این تخیل بی جا نجات می‌دهد. اغلب مادران ، کودک در این سن را مسخره کرده و با توجه به کودکان دیگر خود ، حس حسادت آنانرا تحریک و حسود بار می‌آورند. اما اگر کودک از زنده کردن دوران شیرخوارگی خود به اندازه کافی تجربه بدست آورد، خواهد توانست رشد کند و مستقل تر و بالغ تر بشود و سپس همواره به جلو نگاه کند نه به عقب.
کودک سه ساله
این سن برای مادر و فرزند دوره آرام و رضایت بخشی است. کودک از کلمه «ما» بسیار استفاده می‌کند. اغلب وجود مادر را بر خود ترجیح می‌دهد. کودک در ابتدای مرحله 5/2 سالگی روی کلمه «من» و احتیاجات شخصی خودش متمرکز است، بعد روی کلمه «شما» و تقاضای او بر «شما» تکیه دارد و بالاخره به مرحله دوستانه و مشترک می‌رسد. او در جهت متضاد گم نمی‌شود و سعی ندارد که هر دو جهت را انتخاب کند بلکه یک جهت را انتخاب کرده و روی آن می‌ایستد. گاهی والدین می‌توانند با فرزند سه ساله ی خود چانه نزنند. او را متقاعد کرده و به امید پاداش به انجام کاری مجبور سازند. در سه سالگی قدرت بکارگیری کلمات به نحو قابل ملاحظه ای افزایش می‌یابد. او می‌تواند در جواب سخن سایرین حرف بزند. میل فراوان دارد در اموری که جنبه امر و بهره در آینده دارد، شرکت کند. کودک سه ساله گاهی که با دلیل و منطق صحبت می‌کنید، بخوبی گوش می‌دهد، و حتی گاهی اوقات ممکن است اگر دلیل خوبی برایش بیاورید. کارهایی را که انجامش را دوست ندارد، به راحتی انجام دهد. تقاضای او از بزرگترها خیلی کمتر از سابق و کنار آمدن با او آسانتر است.
کودک سه و نیم ساله
در این سن کودک دوست دارد، در خیال خود ، از والدین دوست خیالی بسازد و با آنها در خیال بازی کند، به آنها غذا بدهد و دست و صورتشان را بشوید و خشک کند، به نوازششان بپردازد. وقتی والدین در کنار او آرام نشسته‌اند و بدون توجه ، به دنبال کار خود می‌روند، داد کودک بلند می‌شود و گریه را سر می‌دهد و می‌گوید: «مادر چرا رفتی؟ من که با تو کاری نداشتم من به تو غذا می‌دادم. تو با رفتنت بازی مرا خراب کردی.»
والدین فکر می‌کنند که وضع روحی کودکشان متزلزل و مضطرب است، در صورتی چنین نیست، والدین باید بدانند معمولا کودکان در این سن با دوستان خیالی خود ، مدتها بازی می‌کنند و هر کدام نوعی دوست خیالی دارند. این مرحله ، مرحله طبیعی رشد است و از خصوصیاتش اینگونه بازی هاست هیچگاه نباید باعث نگرانی والدین شود و احتیاج به درمان ندارد. و خود به خود بر اثر رشد و بطور طبیعی اصلاح خواهد شد.
کودک چهار ساله
وقتی کودک چهار ساله می‌گوید: «مامانم اینطور می‌گوید» مثل آنست که بزرگترین مرجع صلاحیت‌دار ، دستوری صادر کرده است و دیگر جای هیچگونه بحث و گفتگویی نیست. وقتی در این سن در کودکستان ، کودک به مربی خود می‌گوید: «مامانم گفته ساعت 9 باید شیرینی بخورم» بهترین دلیل را برای او آورده است. کودک برای همبازی خود بزرگترین دلیل را می آورد وقتی به او می‌گوید: «مامانم می‌گوید شماها باید این کار را بکنید». بچه‌های دیگر هم ممکن است حرف او را قبول و به عنوان دلیل بپذیرند. ولی کودک چهار ساله ، موجود کاملا ثابتی نیست.
ممکن است تصور کنید که اگر مادر تا این اندازه برای کودک صلاحیت و مرجعیت دارد، باید انتظار داشت کودک در کلیه موارد به حرف او گوش دهد، اما ابدا اینطور نیست. در هر سنی ممکن است کودک بعضی اوقات مقاومت به خرج دهد ولی ورد زبان بچه چهار ساله ، عباراتی است از قبیل: «نه ... نخواهم کرد» یا حتی: «مگر مجبورم کنی.» در بعضی از سنین ، کودک مقاومت به خرج می‌دهد، چون نمی‌خواهد کاری را که از او خواسته‌اند، انجام دهد. ولی اغلب اوقات چنان می‌نماید که کودک چهارساله مقاومت می‌کند. چهارسالگی سن قید ناپذیری کودک است. او احساس می‌کند نیرویی او را وادار می‌کند که از زیر بار هر گونه قیدی شانه خالی کند و از سر کشی و تمرد خوشش می آید. با این سرکشی کودک هر طور که خودش صلاح می‌دانید، رفتار کنید ولی مقاومت او را زیاد جدی نگرید.
کودک پنج تا شش ساله
در پنج سالگی کودک مطیع و دوست داشتنی است و مادران می‌گویند آنها در این سن ، مانند فرشتگان هستند. اما در شش سالگی درست به عکس می‌شوند. کودک شش ساله نه تنها با مادرش رقابت می‌کند بلکه در برابر دستورهای او نیز مقاومت می‌نماید. در صورتی که کودک پنج ساله سعی دارد، فعالیت خود را همگام با مادر انجام دهد، و از او الگو بگیرد. کودک شش ساله ، دوست دارد همه تقصیر را به گردن مادر اندازد و برای هر چیز ، او را سرزنش کند. شش سالگی سن احساسات شدید و غالبا متضاد است.
کودک شش ساله در حالیکه مادر خود را سخت در آغوش دارد و می‌گوید: «ترا از هر کس در دنیا بیشتر دوست دارم» و مادر نیز از حرف کودکش خوشحال می‌شود، لحظه‌ای دیگر ، درست کاری مخالف سخن خود را انجام می‌دهد و می‌گوید: «مادر از تو بدم می‌آید» و مادر در این حالت ناراحت و افسرده می‌شود. در حالی که هیچیک از دو حالت مادر ، منطقی نیست. زیرا کودک او در سنی است که احساساتی بوده و احساسش بر عقلش غلبه دارد. بنابراین سخنهای او پایه و اساسی ندارد و مادر باید بداند، اطاعت نکردن کودک در این سن جسورانه ترین کاری است که کودک برای رسیدن به رشد انجام می‌دهد.
کودک هفت ساله
در این سن کودک از همه شکایت دارد و احساس می‌کند که همه با او دشمن هستند و هر کس در هر موقعیتی می‌خواهد او را اذیت کند. اینها از خصوصیات یک کودک هفت ساله است. بسیار حساس است و همیشه جنبه‌های منفی قضایا را در نظر می‌گیرد. بنابراین همیشه رنجیده و غمگین است. کودک شش ساله یک انسان جسور و متجاوز است ولی در هفت سالگی تمایل کودک درست عکس آنست و همیشه در برخورد با مسائل غرولند کنان عقب نشینی می‌کند، از والدین خود بیشتر از همه شکایت دارد و گاهی فکر می‌کند که آنها اصلا او را دوست ندارند. حتی آنهایی که خیلی درونگرا باشند، خود را بچه سر راهی پنداشته و سپس از خانه فرار می‌کنند. والدین از تخیل یک کودک هفت ساله در حیرت می‌شوند و گاهی ناامیدیهای او را به باد تمسخر می‌گیرند که درست باید عکس این عمل را انجام دهند و با او همدردی کنند تا از این طریق حالات یاس او را از بین ببرند.
کودک 8 ساله
کودک در سن 8 سالگی احتیاج شدید به یک رابطه عمیق دارد. از این رو به پدر یا مادر چسبندگی عجیبی پیدا می‌کند. در برابر قبول رد تقاضاهایش حساس است و کوچکترین تغییر قیافه والدین را درک می‌کند. آرزوی نزدیک بودن به مادر آنقدر برای او زیاد است که اغلب اوقات یک حالت آمیختگی بین او و مادرش بوجود می‌آید. اگر این علاقه بعد از مدتی فروکش نکند، باید نگران بود و برای درمانش اقدام کرد. این حالت فقط در حوالی هشت سالگی رخ می‌دهد و به زودی رد می‌شود. یک مادر خوب ، در این حالت با اینکه سماجت کودکش او را خسته می‌کند، با دادن یک پاداش مناسب می‌تواند، نیاز او را برای برقراری یک رابطه عاطفی ، ارضا نماید و راه را برای روابط فردی او در آینده هموار سازد.
کودک نه ساله
در این سن کودک تمایل شدیدی به مستقل بودن دارد، اگر استقلالش حفظ شود شخصیتی متعادل و دوست داشتنی خواهد یافت و گرنه پرخاشگر و ناسازگار جلوه می‌کند. در این سن کودک مصاحبت با مادر را دوست ندارد و میل ندارد با او مشورت کند، دوست دارد بیشتر با دوستانش باشد. نظر آنان بر همه کس حتی از مادر بالاتر است. اگر زیاد به کودک نه ساله خود دستور دهید، سرکشی نشان می‌دهد، دقت کنید و ببینید، آیا واقعا دستورتان لازم است، یا اینکه تنها می‌خواهید خود و فرزندتان را متقاعد کنید که شما هنوز ، فرد مافوق هستید.
کودک ده ساله
کودکان در این سن اغلب منتظرند ببیند مادرشان چه دستوری می‌هد تا آن را انجام دهند، اگر مادری بگوید: «چنانچه این درس را سه مرتبه بخوانی یاد خواهی گرفت» کودک بدون کم و کاست آن را انجام می‌دهد. ده سالگی از نظر رابطه مادر و کودک دوره خوش و مانند دوران پنج سالگی ، مطابق دلخواه مادر است. کودک از مادر اطاعت و دوست دارد دستورهایش را موبه مو اجرا کند.
کودک 11 تا 15 ساله
در این سن کودک زیاد به مادر توجه ندارد. او در آستانه بلوغ است مسائل رشد، دگرگونیهایی در او بوجود آورده که حالت دگرگونی به او می‌دهد. دیگر مادر برای او مطرح نیست. حتی مسائلی که از نظر زناشویی از دوستانش می‌شنود. برای لحظاتی او را از والدین خود متنفر می‌کند. در هر صورت والدین باید بدانند که در این سن به حریم خلوت کودک تجاوز نکنند زیرا در آنصورت ، رابطه عاطفی آنها گسته خواهد شد.
منبع: ماهنامه کودک

روشهای اموزش مسائل دینی به کودکان

بسم الله الرحمن الرحیم

آموزش دين به کودکان

آموزش دين از مسؤوليتهاي تربيتي است که بايد مورد توجه قرار گيرد. در بخشهاي پيشين اين نکته مطرح شد که به محض تولد کودک، در گوش راست او اذان و در گوش چپ او اقامه نواخته مي‏شود؛ تا کودک از همان ابتداي ولادت ولو اندک با اصول و معارف توحيدي آشنا شود و فطرت خداگاه او شکوفا گردد.
اين روش به تناسب رشد کودک و نوجوان بايد تداوم داشته باشد. در هر مرحله از رشد جسم و روان بايد او را با مرحله‏اي از احکام و معارف الهي آشنا نمود. چنانکه از امام صادق (سلام الله عليه) نقل شده: وقتي                                                                                                                           
کودک سه ساله شد، بايد با معارف توحيدي آشنا شود
2، وقتي نزديک به چهار سالگي شد  ، با معارفي از نبوّت آشنا مي‏شود، و                                   ،3 وقتي پنج ساله شد و دست راست خود را از دست چپ تشخيص داد، رو به قبله قرار مي‏گيرد و سجده مي‏کند                                                                                                                                   ،4 و وقتي شش سال تمام شد، نماز بجا مي‏آورد رکوع و سجده را ياد مي‏گيرد                                      .5 وقتي به هفت سالگي رسيد، برخي اعمال وضوء را آموزش مي‏بيند                                                               ،6 و خلاصه وقتي به نه سالگي رسيد، کاملاً وضوء و نماز را بايد آموزش ببيند [1] .
ملاحظه مي‏فرماييد با چه اهميتي روايت آموزش دين را مطرح مي‏کند، البته به تدريج و مداراي حال کودک، که از مسائل ديني زده نشود. بلکه با تشويق و ترغيب و با به تدريج بايد مفاهيم صحيح اسلامي را فراگيرد.
در روايت ديگر آمده است هفت سال کودک در بازي، هفت سال آموزش قرآن، هفت سال فراگيري حرام و حلال [2] .
البته نظر روايت به تعليم و آموزش تدريجي است نه اينکه حدود بيان شده خصوصيت غيرقابل عدول داشته باشد. و منافات هم ندارد که در هفت سال اول در عين حال که به بازي مشغول است برخي معارف را هم فرامي‏گيرد، و در هفت سال دوم تنها آموزش روخواني قرآن مدنظر نيست بلکه معارف آن هم مورد عنايت است، لذا شناخت حرام و حلال هم مي‏تواند همزمان با تعليم قرآن باشد. در هر صورت روايت اين نکته را به روشني دلالت دارد که بايد کودکان و نوجوانان به تدريج با معارف و            
احکام الهي آشنا شوند
محبت به فرزندان
چنانچه در روايت ديگر از رسول‏الله (صلي الله عليه و آله و سلم) نقل شد: کسي که فرزند خود را ببوسد براي او حسنه‏اي نوشته مي‏شود، و کسي که فرزند خود را خوشحال کند، روز قيامت خداي سبحان او را خوشحال خواهد کرد؛ و کسي که به فرزند خود قرآن ياد بدهد، در روز قيامت پدر و مادر او را خواهند خواست و لباسهايي به آنها هديه خواهند کرد که صورت‏هاي بهشتي‏ها از آن نوراني مي‏شود: «مَنْ عَلَّمَهُ القُرآن دعي بالابوين فَکسيا حلّتين تضئي مِن نورهما وُجُوه اَهْلِ الجنه [3] ».
در روايت ديگر از رسول‏الله (صلي الله عليه و آله و سلم) نقل شده که: کودکان خود را در هفت سالگي وادار به نماز کنيد: «مُروا صبيانکم بالصلوة اذا کانوا ابناء سبع سنين [4] ...».
و اين نکته از سيره‏ي زندگي فاطمه (سلام الله عليها) گوشزد شد که حضرت در تربيت فرزندان خود تا چه مقدار به آشنا نمودن و اهميت دادن به احکام و معارف الهي اهتمام مي‏دادند، حتي در شب قدر سعي مي‏کردند کودکان را هم تا به صبح بيدار نگه دارند.
اهميت به آموزش دين در کودکان و نوجوان بسيار زياد است، زيرا کودکان و نوجوانان بيش از هر کس ديگر آمادگي پذيرش معارف الهي را دارند، به همين لحاظ بيشتر در معرض خطر انحراف قرار دارند، لذا تأکيد شده است که کودکان و نوجوانان خود را دريابيد. قبل از آنکه گروههاي منحرف به سراغ آنان بروند: «بادِرُوا احداثکم بالحديث قبل اَانتسبقکم اليهِم المُرُجئه [5. و علت آن را امام علي بن ابي‏طالب (سلام الله عليه) بيان نمود که قلب کودک و نوجوان همانند زمين خالي است: «قلب الحدث کالارض الخاليه ما القي فيها مِن شي‏ءٍ قَبِلْتُه [6] ».
هر کس زمين خالي را احيا کرد و تصرف نمود مالک آن خواهد بود. شما سعي کنيد، که قلب کودکان و نوجوانان خود را با معارف الهي و توجه به دستورات ديني زنده کنيد و نور ايمان و فطرت آنان را شکوفا نماييد؛ تا از خطر انحراف مصون بمانند، و در دام، گمراهان گرفتار نشوند.

برای نو عروسان وکسانی که میخواهندفرزندی سالم وعالی داشته باشند

این هم هدیه من به همه شما عروس دامادها به مناسبت شب ازدواجتون (مبارک باشه)

لحظاتی شادوزندگی الهی ونورانی رابراتون ارزو میکنم

درمطالب بعدی رازهای انتخواب همسر وهمسرداری رابراتون مینویسم

دستورات زيادي در مورد چگونگي انعقاد نطفه از سوي دين و علم رسيده است که عمل کردن به آنها موجب تولد نوزادي سالم، صالح، قوي و باهوش مي‌گردد. زمان آميزش، مکان آن، فکر و انديشه زوجين، خصوصيات روحي آنها و اعمال و رفتارشان، تأثير زيادي بر نطفه منعقد شده دارد. بعضي از اين دستورات به شرح زير است:
تغذيه هنگام آميزش
ـ وعده غذايي قبل از آميزش بايد حلال، پاک، مطهر و سالم باشد دقت کنيد غذايي که نوش جان مي‌نمائيد حتي شبهه‌ناک هم نباشد.
ـ وعده غذايي قبل از آميزش نبايد داراي موادي که به آن حساسيت داريد باشد. همچنين از خوردن غذاهاي سنگين و يا نفخ دهنده مانند: کلم، پياز، سير، حبوبات، غذاي سرخ‌کردني، فلفل و ادويه‌هاي تند، نمک زياد، گوشت زياد و چربي زياد، آبليموي زياد و خيار دوري کنيد.
ـ در وعده غذايي قبل از آميزش، از غذاهاي مقوي مثل خرما، عسل، پسته، گردو، بادام، موز و… استفاده نماييد.
زمان و مکان آميزش
براي افزايش احتمال بارداري بايد در حوالي زمان تخمک‌گذاري بيش از يکبار آميزش داشته باشيد. همچنين نزديکي يک تا دو روز پيش از تخمک‌گذاري و سپس انجام آميزش مجدد در روز تخمک‌گذاري نيز مناسب است.
زمان دقيق رها شدن تخمک در خانم‌ها مشخص نيست و به طول دوره قاعدگي آنها بستگي دارد ولي معمولا 14 روز پيش از آغاز پريود بعدي انجام مي‌شود.
در رابطه با زمان نزديکي، دستوراتي نيز از احاديث و روايات مختلف به شرح زير گردآوري شده‌است:
ـ در ساعات اوليه شب، با جسمي خسته و شکمي پر، آميزش صورت نگيرد چراکه فرزندي که بوجود مي‌آيد ساحر خواهد بود و دنيا را بر آخرت ترجيح مي‌دهد. (وسايل‌الشيعه، ج7 باب189) در سحرگاهان، آميزش براي قواي بدني ملايم‌تر و سازگارتر و به خاطر انعقاد نطفه، مناسب‌تر و در تکوين جنين، اثري شايسته خواهد داشت، زيرا کودک را هوشيارتر به بار خواهد آورد.
ـ در شبي که به مسافرت مي‌رويد و شبي که از مسافرت برمي‌گرديد، نزديکي نکنيد زيرا فرزندي که متولد شود مالش را به ناحق صرف ميکند. (وسايل‌الشيعه، ج7 باب189)
ـ از جمله اوقات مکروه براي آميزش، هنگام کسوف، خسوف، بادهاي تند و زلزله است. (وسايل‌الشيعه، کتاب‌النکاح، ج7 باب149)
ـ عوامل طبيعي نيز مانند: اشعه ماوراي بنفش، اشعه مجهول (اين اشعه از کرات ديگر به زمين مي‌رسد)، اشعه مادون قرمز، اشعه گاما و الکتريسيته موجود در هوا (آميزش هنگام غروب آفتاب و سپيده دم که مقدار الکتريسيته موجود در هوا به حد اکثر مي‌رسد مطلوب نيست)، بر نطفه در حال انعقاد، تأثير گذار است.
ـ شب دوشنبه که در پي آن فرزند حافظ کتاب خدا و راضي به آنچه خداوند برايش قرار داده مي‌شود، آميزش مطلوب است. (وسايل‌الشيعه، ج7 باب190)
ـ شب سه‌شنبه که در اثر آن بعد از سعادت اسلام، شهادت روزي او مي‌شود، خداوند او را با مشرکين عذاب نمي‌کند دهانش خوشبو، دلش رحيم و جوانمرد خواهد بود و زبانش از دروغ، غيبت و تهمت پاک مي‌ماند، آميزش مطلوب است. (وسايل‌الشيعه، ج7 باب190)
ـ شب پنجشنبه که در پي آن فرزند حاکم يا عالم خواهد شد، آميزش مطلوب است. (وسايل‌الشيعه، ج7 باب190)
ـ روز پنجشنبه هنگام زوال که در پي آن شيطان به فرزند نزديک نخواهد شد تا پير شود و سلامتي دين و دنيا روزي‌اش خواهد بود، آميزش مطلوب است. (وسايل‌الشيعه، ج7 باب190)
ـ شب جمعه که در پي آن بچه خطيب و سخنگو خواهد شد، آميزش مطلوب است. (وسايل‌الشيعه، ج7 باب190)
ـ روز جمعه بعد از عصر که آن فرزند از دانايان مشهور خواهد شد، آميزش مطلوب است. (وسايل‌الشيعه، ج7 باب190)
ـ شب جمعه بعد از نماز عشاء که اميد است آن فرزند از ابدال (فرزند شبيه به والدين) باشد، آميزش مطلوب است. (وسايل‌الشيعه، ج7 باب190)
ـ شب اول ماه مبارک رمضان نيز آميزش مستحب است.(حليه‌المتقين)
ـ ميان طلوع فجر و طلوع خورشيد و بعد از غروب تا رفتن سرخي طرف مغرب، انجام اين عمل مکروه است. (وسايل‌الشيعه، ج7 باب89)
ـ شب و روزي که در آن بادهاي سياه؛ زرد يا سرخ بوزد نيز نزديکي کردن مکروه است. (وسايل‌الشيعه، ج7 باب89)
ـ در اول ماه (غير از ماه رمضان)، نيمه و آخر ماه و هنگاميکه آفتاب طلوع ميکند و زرد باشد نيز عمل جماع مکروه است. (وسايل‌الشيعه، ج7 باب90)
ـ نزديکي در بعدازظهر موجب لوچي فرزند مي‌شود. (وسايل‌الشيعه، ج7 باب187)
ـ بين اذان و اقامه، فرزند حريص بر خونريزي و شب عيد فطر کثيرالشر مي‌گردد. (وسايل‌الشيعه، ج7 باب187)
ـ شب عيد قربان، فرزند شش انگشتي و يا چهار انگشتي مي‌شود. (وسايل‌الشيعه، ج7 باب187)
ـ شب نيمه شعبان، فرزند شوم و در صورتش نشان سياهي خواهد بود. (وسايل‌الشيعه، ج7 باب187)
ـ نزديکي در پشت بام موجب مي‌شود فرزند رياکار، منافق و بدعت‌گذار گردد. (وسايل‌الشيعه، ج7 باب189)
ـ نزديکي زير درخت ميوه‌دار باعث ميشود فرزند جلاد و يا سرکرده ظلم شود. (وسايل‌الشيعه، ج7 باب187)
ـ نزديکي مقابل تابش مستقيم نور خورشيد، که در نتيجه آن فرزند فقير خواهد بود تا زمانيکه بميرد. (وسايل‌الشيعه، کتاب‌النکاح، ج7 باب187)
حالات پدر و مادر حين آميزش
ـ آرامش رواني پدر و مادر در زمان انعقاد نطفه در سلامت رواني کودک تاثير مهمي دارد و موجب مي‌شود نطفه کودک نيز با آرامش رواني منعقد گردد.
ـ دقت کنيد به هيچ عنوان با شکم پر همبستر نشويد.
ـ آميزش جنسي در دوران قاعدگي حرام است. پيامبر (ص) فرمود: اگر در حال حيض با همسرت آميزش کردي و فرزندي جذامي يا پيس به دنيا بيايد، جز خودت را ملامت نکن.
ـ پيامبر اکرم (ص) فرمودند: پس از جنابت، آميزش دوباره مکروه است، مگر آنکه از جنابت اول غسل کند. و الا اگر فرزندي شود و مجنون باشد، جز خودش را ملامت نکند. (وسايل‌الشيعه، کتاب‌النکاح، ج7 باب99)
ـ هنگام مصاحبت با همسر به فکر نامحرمان نباشيد، چون در اخلاق کودکي که نطفه او منعقد مي‌شود تأثير سوء دارد.
ـ هنگام آميزش به ياد خدابوده و به مسائلي مانند شجاعت، علم و خلاقيت فکر کنيد.
ـ در حين آميزش، هيچ يک از مرد و زن، مست نباشند، چون موجب کمبود ويتامين D شده و درنتيجه فرزند نرم استخوان مي‌گردد.
ـ زن و مرد در حين نزديکي با وضو بوده و به ياد خدا باشند. همچنين رغبت و ميل قوي جنسي زوجين در زيبايي جنين و هوشمندي وي اثري قطعي خواهد نهاد.
ـ ترس و اضطراب والدين در اين هنگام، بدترين تأثير را بر روي طفل مي‌گذارد و آرامش خاطر ايشان تأثيري بس نيکو در فرزند مي‌نهد.
ـ تأثير خستگي زياد، روي جنين کاملا محسوس است و او را ضعيف و رنجور مي‌کند.
ـ نگاه کردن به عورت زن سبب کوري فرزند مي‌شود. (وسايل‌الشيعه، کتاب‌النکاح، ج7 باب85)
ـ سخن گفتن، غير از ذکر خدا، سبب لال شدن فرزند مي‌گردد.
ـ خضاب کردن موجب مي‌شود، فرزند مخنث شود.
ـ به همراه داشتن انگشتري که در آن ذکر خدا يا چيزي از قرآن باشد، مکروه است. (وسايل‌الشيعه، ج7 باب105)
ـ آميزش با همسر خود، اما با شهوت زني ديگر، موجب ديوانگي فرزند مي‌شود. (وسايل‌الشيعه، ج7 باب188)
ـ روي و پشت به قبله بودن، که لعنت خدا و ملائکه را در پي دارد. (وسايل‌الشيعه، کتاب‌النکاح، ج7 باب98)
ـ عريان نزديکي کردن نيز مکروه است. (وسايل‌الشيعه، کتاب‌النکاح، ج7 باب188)
ـ ايستاده نزديکي کردن که در نتيجه فرزند در رختخواب بول مي‌کند. (وسايل‌الشيعه، کتاب‌النکاح، ج7 باب189)
ـ بي‌وضو بودن زن باردار هنگام آميزش موجب کوردلي و خسيسي فرزند مي‌گردد.
جنسيت فرزند
با توجه به آنچه از آيات و روايات به دست مي‌آيد، پسر يا دختر بودن فرزند بدست خداوند است؛
علاوه بر اين سيره معصومين به ما مي‌آموزد که از خداوند درخواست فرزنداني سالم و صالح را داشته باشيم و در هنگام تولد نوزاد از سلامتي او سؤال کنيم، نه از جنسيت او.
در بحث تعيين جنسيت، دانشمندان دريافته‌اند که اسپرم مرد جنسيت فرزند را تعيين مي‌کند، نه تخمک زن. بدين صورت که:
زن داراي دو کروموزوم جنسي XX و مرد داراي دو کروموزوم جنسي XY مي‌باشد.
کروموزوم‌هاي زن XX+44 کروموزوم‌هاي مرد XY+44
اگر يک اسپرم داراي کروموزوم X با تخمک زن بارور شود، جنين حاصل دختر خواهد بود.
XX44 = (X+22) + (X+22) = نطفه دختر
اگر يک اسپرم داراي کروموزوم Y با تخمک زن بارور شود، جنين حاصل پسر خواهد بود.
XY44 = (Y+22) + (X+22) = نطفه پسر
برخي بررسي‌هاي انجام شده توسط دانشمندان نشان مي‌دهد براي موفقيت در امر تعيين جنسيت لازم است حداقل در پريود ماهانه قبل از بارداري رژيم پر سديم و پتاسيم براي پسرزايي و رژيم پر کلسيم مثل لبنيات و فقير از سديم و پتاسيم براي دخترزايي شروع شود. لکن اين رژيم هاي تغذيه اي معناي موفقيت 100% ندارند، بلکه احتمال تولد جنسيت دلخواه را افزايش مي‌دهد و تعيين کننده اصلي خالق آسمان‌ها و زمين است که بي‌اراده او برگي از درخت بر زمين نخواهد افتاد.
سه فصل بارداري
دوران بارداري را مي‌توان به 3 سه‌ماهه بارداري تقسيم کرد که در هر يک وقايع خاصي اتفاق مي‌افتد. هر سه‌ماهه مشخصات مربوط به خود را دارد. در سه‌ماهه اول ضربان قلب جنين شنيده مي‌شود؛ در سه‌ماهه دوم روح در بدن جنين دميده شده و اولين حرکاتش توسط مادر احساس مي‌شود؛ در سه‌ماهه آخر بعضي از مادران انقباضات کاذب زايماني را تجربه مي‌کنند…
سه‌ماهه اول بارداري
در سه‌ماهه اول اغلب زنان، مبتلا به تهوع و خستگي مي‌شوند ولي وضعيت ظاهري بدنشان تنها به مقدار جزئي تغيير مي‌کند. کودک در طي سه‌ماهه اول به خوبي خود را با حاملگي تطبيق مي‌دهد.
در اين مقطع، سينه‌ها رشدشان بيشتر شده، سنگين‌تر و حساس‌تر مي‌شوند. رنگ نوک سينه و يا کک‌مک‌هاي صورت تيره‌تر شده و احساس خستگي، تکرر ادرار، تهوع (به خصوص در ابتداي روز) نيز رخ مي‌دهد.
ـ ماه اول؛ ماه حيات:
در اين ماه اعضايي شکل گرفته و تکامل پيدا مي‌کنند که بتوانند جنين را تغذيه کرده و آن را حفظ نمايند:
* مايع آمنيوتيک: مايعي است که جنين در آن شناور است. در اوايل بارداري مقدار اين مايع کم است، اما در انتهاي حاملگي مقدار آن به 1000 ميلي ليتر مي‌رسد. اين مايع در واقع نقش رابط بين مادر و جنين را بازي مي‌کند. جنين از اين مايع مي‌بلعد، مي‌نوشد، هنگام تنفس، اين مايع در داخل و خارج شش‌هاي جنين مي‌گردد و جنين ادرار خود را در آن دفع مي‌کند.
* بند ناف: با تکامل اين وسيله به جنين مواد غذايي و اکسيژن مي‌رسد و مواد زائد تشکيل شده در بدن جنين و دي‌اکسيد کربن نيز از همين راه دفع مي‌گردد.
* جفت: 17 الي 20 روز پس از بارداري، جفت، يک عضو کاملا جديد، شروع به شکل‌گيري در ديواره رحم مي‌کند. جفت يک وسيله تبادل است؛ يک رابط که هم جنين و هم مادر به آن راه دارند. از طريق جفت شما به جنين، اکسيژن و ساير مواد ضروري و حياتي مانند گلوکز و اسيدهاي آمينه و همچنين آنتي‌بادي‌هايي بر ضد عفونت‌ها مي‌رسانيد.
توصيه‌هاي عبادي ـ خوراکي:
روزهاي پنجشنبه و جمعه سوره ياسين و صافات بخوانيد و به شکم بدميد. صبح‌ها کمي سيب شيرين بخوريد. روزهاي جمعه قبل از صبحانه انار ميل کنيد و قبل از طلوع آفتاب، اندکي از تربت سيدالشهداء بخوريد. نمازهاي يوميه را در اول وقت به جا آوريد و قبل از نماز حتما اذان و اقامه بگوييد و در وقت گفتن اذان و اقامه، دست را روي شکم بگذاريد. هر روز بر دو عدد خرما سوره قدر بخوانيد و آن را ناشتا بخوريد.
ـ ماه دوم؛ ماه چهره:
در آغاز ماه دوم، اعضاي بدن به صورت جوانه‌هايي ظاهر مي‌شوند، چهره نيز به تدريج مشخص مي‌شود و در آن حفره‌هايي براي چشم‌ها، گوش‌ها، بيني و دهان بوجود مي‌آيد. در اين ماه اگر مادر دچار ضربه شده يا از داروهاي شيميايي زيادي استفاده کند، احتمال آسيب‌ديدگي در دستگاه عصبي جنين بسيار است و همچنين ابتلاي مادر به سرخجه ممکن است سبب عقب‌ماندگي ذهني جنين شود.
در اين ماه قلب شروع به تپش مي‌کند و مغز تکامل خود را آغاز مي‌نمايد. در اين ماه رژيم غذايي بسيار مهم بوده و بايد کاملا غني و شامل مواد پروتئيني، کلسيم و آهن باشد.
توصيه‌هاي عبادي ـ خوراکي:
روزهاي پنجشنبه و جمعه سوره ملک را تلاوت کنيد. روز پنجشنبه 140 مرتبه و روز جمعه 100 مرتبه صلوات را با «و عجل فرجهم» بگوييد. دست را روي شکم بگذارد و صلوات کبيره بخوانيد: «اللهم صل علي محمد و آل محمد و عجل فرجهم و اهلک عدوهم و العن اعدائهم من الجن و الانس من الاولين و الآخرين». هر هفته گوشت با قدري شير و سيب شيرين بخوريد. هر روز بر دو عدد عناب سوره توحيد بخوانيد و آن را ناشتا بخوريد.
ـ ماه سوم؛ ماه تارهاي صوتي:
در اين ماه تارهاي صوتي بوجود مي‌آيند ولي جنين قادر به اداي صوت نيست.
در اين ماه جنين به طول 10 سانتي‌متر بوده و دستگاه‌هاي اصلي بدن او شکل گرفته‌اند. دستگاه تناسلي نيز شروع به تکامل کرده و عمل دفع ادرار، گردش خون و فعاليت کبد آغاز مي‌گردد. او اکنون مي‌تواند مشت‌ها و دهان خود را باز کند. پلک‌ها، بيني و موها نيز شکل گرفته‌اند.
توصيه‌هاي عبادي ـ خوراکي:
روزهاي پنجشنبه و جمعه سوره آل عمران را قرائت کنيد. 140 مرتبه صلوات با «و عجل فرجهم» بخوانيد. قبل از نماز دست را روي شکم گذارده و صلوات کبيره را بخوانيد. هر هفته مقداري گندم، گوشت و شير ميل کرده و صبح‌ها کمي عسل تناول نماييد. هر روز بر يک عدد سيب آيه‌الکرسي بخوانيد و آن را ناشتا بخوريد. همچنين مقداري کُندر به اندازه يک عدس ناشتا بخوريد (خوردن کندر براي افرادي که در مناطق خشک و کويري زندگي مي‌کنند سفارش نمي‌شود).
سه‌ماهه دوم بارداري
در سه‌ماهه دوم متوجه مي‌شويد که از نوک سينه، ترشحاتي به نام آغوز و يا شير اوليه ترشح مي‌شود. آغوز اولين غذايي است که نوزاد با آن تغذيه مي‌شود. در اين فصل از بارداري خط کمر (گودي کمر) کاملا محو شده و بارداري شما به خوبي نمايان است. به علت شل شدن عضلات داخلي روده‌ها، مشکلات گوارشي مختلفي روي خواهد داد. ضمنا مادر در ابتداي اين سه‌ماهه قادر خواهد بود صداي ضربان قلب فرزندش را بشنود. اين قسمت از بارداري راحت‌ترين و لذت‌بخش‌ترين دوره در طول حاملگي مي‌باشد و مادران در آن احساس سلامتي و رضايت مي‌کنند.
ـ ماه چهارم؛ ماه رويش مو:
در اين ماه، جنين مقداري از زشتي خود را از دست مي‌دهد. پوست بدن شفاف و قرمز رنگ است. کرک نازکي سراپاي بدن جنين را پوشانده و غددچربي و عرق در زير پوست فعاليت خود را آغاز مي‌کنند. در اين ماه نخستين تارهاي مو، روي سر جنين نمايان شده و حرکات تنفسي آشکار مي‌شوند. اسکلت سخت شده و حالت استخواني‌تر پيدا مي‌کند و آلت تناسلي جنين به آساني قابل تشخيص است. جنين اينک حدود 15 سانتي‌متر طول دارد.
پس‌از چهارماه دوره تکامل جسمي، در انتهاي اين ماه روح در کودک دميده مي‌شود. اميرالمؤمنين علي (ع) اين مرحله را بسيار جالب بيان نموده و مي‌فرمايند: «چون نطفه به چهارماهگي رسيد، فرشته‌اي براي او مبعوث مي‌شود و در ظلمت‌هاي سه‌گانه در کودک نفخ روح مي‌کند و اين است کلام خداي متعال: ثم انشاناه خلقا آخر؛ پس ‌از آن خلقتي ديگرش شروع کرديم (يعني روح در کودک دميده مي‌شود)».
توصيه‌هاي عبادي ـ خوراکي:
روزهاي پنجشنبه و جمعه سوره دهر را بخوانيد. در تمام نمازها در يک رکعت سوره قدر را تلاوت کند. بعد از نماز دست را روي شکم گذارده، سوره قدر، کوثر و صلوات کبيره را بخوانيد و بعد از آن بگوييد: «ربنا هب لنا من ازواجنا و ذرياتنا قره اعين و اجعلنا للمتقين اماما». هفت مرتبه «استغفر الله ربي و اتوب اليه» بگوييد. هر روز بعد از نمازها 140 مرتبه صلوات بفرستيد. سيب شيرين، عسل و انار ميل کنيد. از اول ماه چهارم، نماز شب بخوانيد (در صورت امکان نيمه شب و اگر موفق نشديد، قضاي آن را ترک نکنيد). هر روز بر دو عدد انجير سوره تين بخوانيد و آن را ناشتا بخوريد. ضمنا نام کودک، قبل از چهار ماه و ده روز انتخاب شود.
ـ ماه پنجم؛ ماه حرکت:
در ابتداي اين ماه، جنين درون رحم حرکت مي‌کند. علاوه بر حرکت ظاهري، انگشتان را نيز حرکت مي‌دهد. همچنان که جنين رشد مي‌کند و در طول ماه‌هاي بعدي نيروي بيشتري مي‌گيرد، حرکت آن نيز بسيار محسوس‌تر مي‌گردد. در اين ماه صداهاي بلند را شنيده و واکنش نشان مي‌دهد. طول جنين ممکن است 25 سانتي‌متر باشد و موهاي ريزي به نام کرک بدن او را پوشانده‌اند.
توصيه‌هاي عبادي ـ خوراکي:
روزهاي پنجشنبه و جمعه سوره فتح تلاوت کنيد. در يک نماز سوره نصر بخوانيد و بعد از نماز دست را روي تربت کشيده، بر شکم بماليد. هر روز صبح مقداري خرما تناول نماييد. از ابتداي ماه پنجم در وقت نماز، دست بر روي شکم نهاده، اذان و اقامه بگوييد. هر روز بر روي يک عدد تخم‌مرغ سوره حمد بخوانيد و آن را ناشتا بخوريد.
ـ ماه ششم؛ ماه عضلات:
در اين ماه، فرصتي براي نيرومند شدن جنين فراهم مي‌شود. چهره، وضع متناسبي يافته، ابروها ظاهر مي‌شوند، شکل بيني تکامل يافته، گوش‌ها رشد بيشتري پيدا کرده و گردن حالتي خاص به خود مي‌گيرد. جنين دست‌ها را روي سينه مي‌گذارد و زانوها را روي شکم خم مي‌کند.
جنين اکنون حدود 30 سانتي‌متر طول دارد و بسيار لاغر به نظر مي‌رسد، زيرا چربي زير پوست هنوز شکل نگرفته است. اگر جنين در اين ماه به دنيا بيايد، شانس کمي براي زنده ماندن در خارج از محيط رحم خواهد داشت.
توصيه‌هاي عبادي ـ خوراکي:
روزهاي پنجشنبه و جمعه سوره واقعه را قرائت کنيد. شب‌ها در يک نماز سوره تين بخوانيد. بعد از هر نماز، دست بر تربت کشيده، بر شکم بماليد. پس از صرف صبحانه، انجير و زيتون ميل کرده و سعي کنيد در روز يا شب مقداري مغز استخوان بخوريد و از خوردن دنبه بپرهيزيد. هر روز يک عدد انار را پس از خواندن سوره فتح، ناشتا بخوريد.
سه‌ماهه سوم بارداري
در اين فصل اغلب مادران با تصور زايمان، احساس هيجان و اضطراب خواهند داشت و ترجيح مي‌دهند که کودکشان در همان حال متولد شود. اين احساس فوريت و تسريع زمان زايمان ناشي از تغييرات متابوليکي است که در مغز زن باردار رخ مي‌دهد. قوه احساسي زنان در هر سه‌ماهه تغييرات جالبي دارد؛ سه‌ماهه اول خود را با احساس خستگي آغاز مي‌کند، در سه‌ماهه دوم درخود حس شادي و قدرت مي‌يابد و در سه‌ماهه سوم نيز اين احساس به صورت هيجان و بي‌قراري ديده مي‌شود.
در اين سه‌ماهه اندازه بدن و اشتهاي مادر افزايش يافته و ميزان خستگي نيز بالا مي‌رود، همچنين راه رفتن نيز مشکل‌تر مي‌شود. ممکن است به علت کم خوابي در شب، نياز به استراحت در طول روز بيشتر باشد.
ـ ماه هفتم؛ ماه اعصاب:
در اين ماه، مراکز عصبي مختلفي رشد مي‌کنند. اتصال‌هاي عصبي پيچيده‌تري بوجود مي‌آيند و حرکات جنين، هماهنگي بيشتري به دست مي‌آورند. تنوع حرکات زياد شده و جنين به خوبي مي‌تواند خود را حرکت دهد.
چربي شروع به تجمع در زير پوست جنين مي‌کند. وزن جنين رو به افزايش است و اگر زايمان زودرس پيش آيد، کودک زنده خواهد ماند.
توصيه‌هاي عبادي ـ خوراکي:
از ماه هفتم به بعد، پس از نماز صبح، سوره انعام را بر بادام بخوانيد و سپس آن را بخورد و اين کار را تا 40 روز ادامه دهيد. خواندن اذان و اقامه و نماز شب را فراموش نکنيد. روزهاي دوشنبه سوره نحل، روزهاي پنجشنبه و جمعه سوره ياسين و تبارک و در تمام ماه‌هاي هفتم، هشتم و نهم سوره نور را قرائت کنيد و در نماز يوميه سوره قدر و توحيد بخوانيد. روزي 140 مرتبه صلوات بفرستيد. از خوردن خربزه بعد از هر غذا کوتاهي نکنيد، ولي قبل و بعد از آب خوردن نباشيد. هر روز بر يک عدد ميوه به، سوره ياسين بخوانيد و آن را ناشتا بخوريد. همچنين از ماه هفتم به بعد پنج سوره قرآن که با تسبيح شروح مي‌شود (سوره حديد، حشر، صف، جمعه و تغابن) را تلاوت کنيد.
ـ ماه هشتم؛ ماه زيبايي:
تا اين زمان، اعضاي اصلي جنين تکامل يافته و در اين ماه جنين زيباتر مي‌شود. چربي پوست موجب مي‌شود چين و چروک‌ها از بين برود. کرک‌هاي اوليه کم و بيش زايل مي‌گردند و جنين شکل زيباي يک کودک انسان را به دست مي‌آورد.
اين ماه براي رشد و تکامل جنين بسيار مهم است. وزن جنين ممکن است نزديک به دو برابر وزن ماه قبل شود. با وجود اينکه شش‌هاي جنين هنوز کاملا تکامل نيافته‌اند اما شانس بسيار زيادي وجود دارد تا بتوانند در صورت بروز زايمان زودرس عمل طبيعي خود را انجام دهند.
توصيه‌هاي عبادي ـ خوراکي:
علاوه بر موارد ذکر شده در ماه هفتم، به موارد زير عمل شود:
روزهاي شنبه بعد از نماز صبح ده مرتبه سوره قدر؛ روزهاي يکشنبه بعد از نماز صبح دو مرتبه سوره تين؛ روزهاي دوشنبه سوره ياسين؛ سه‌شنبه سوره فرقان؛ چهارشنبه سوره دهر؛ پنجشنبه سوره محمد و جمعه سوره صافات را تلاوت نماييد.
از خوردن ماست شيرين و عسل کوتاهي نکنيد. هر جمعه ناشتا انار شيرين ميل کنيد و در صورتي که ضرر نداشته باشد، هفته‌اي يکبار سرکه بخوريد.
ـ ماه نهم؛ ماه تولد:
در اين ماه، کرک لطيفي که روي بدن جنين را پوشانده بود، ازبين مي‌رود. پوست بدن، رنگ سفيد مايل به سرخي پيدا مي‌کند. غدد چربي در سراسر پوست بوجود مي‌آيند و جنين گاهي سکسکه کرده و زماني انگشتان خود را مي‌مکد.
وزن جنين به طور ميانگين به 3300 گرم رسيده و طول آن 45 تا 50 سانتي‌متر است. جنين در انتهاي ماه نهم کاملا رحم را پر مي‌کند. هر روزي که در اين ماه مي‌گذرد، جنين براي تولد آماده‌تر مي‌گردد و زايمان آن بي‌خطرتر است. به علت رشد جنين و قرار گرفتن در تنگنا به خاطر انقباضات رحم، حرکات غلطيدن کمتر احساس مي‌شود.
توصيه‌هاي عبادي ـ خوراکي:
بهتر است غذاي شما کباب باشد. ادويه نخورد. خرما ميل نمايد. براي سلامتي امام زمان (عج)، گوسفندي را ذبح کرده، از آن بخوريد. در نماز ظهر يا عصر سوره والعصر و ذاريات بخوانيد. روزهاي پنجشنبه سوره حج و در روز جمعه سوره فاطر را تلاوت کنيد. هر روز مقداري راه برويد، به عکس و آينه کمتر نگاه کنيد. هر روز بر مقداري شير و خرما سوره دهر بخوانيد و آن را ناشتا بخوريد.
مراقبت هاي بارداري
پيامبر اکرم (ص) فرموده‌اند: شکم مادر زمينه‌ساز براي سعادت و يا شقاوت بچه است و به عبارت ديگر پدر و مادر زمينه‌ساز سعادت و شقاوت فرزندشان مي‌باشند.
مادري که در ايام بارداري، با رفتارهاي ناپسند خود روح و جسم جنين را آلوده کرده است، آيا ممکن است بتواند فرزند صالحي متولد نمايد؟ امروزه تحقيقات پزشکي ثابت کرده است که مادران مبتلا به بعضي از بيماري‌هاي مقاربتي بچه‌اي با همان بيماري خاص به دنيا مي‌آورند و درصد زيادي از مادراني که در نحوه صحيح تغذيه دقت نمي‌کنند بچه‌اي فاقد سلامت جسمي متولد مي‌کنند، بلکه با ذکر اين شواهد حتي بيماري‌هايش را نيز با او براي هميشه همراه کرده است.
بنابراين مي‌بينيم مادر منشأ تربيت و سلامت انسان است. مادري، شغل انبياست؛ چرا که پيامبران از جانب پروردگار جهانيان، رسالت تربيت بشر را به عهده دارند و مادران نيز اينچنين‌اند.
البته بايد متذکر شد که هر زني به مجرد باروري، لياقت و شايستگي نام مادر را ندارد. زني که از طريق سرپيچي از فرمان خدا و از طريق حرام باردار شود، موجب شده است که، فرزند او بدون آنکه گناهي مرتکب شده باشد، با نام زنا زاده پا به عرصه گيتي نهد که در اينصورت از بعضي شئونات اجتماعي محروم خواهد بود و همچنين زناني که بدون هدف باردار مي‌شوند و به خاطر محدوديت‌ها و مشکلاتي که دچار شده‌اند خودشان و فرزندانشان را دائما سرزنش مي‌کنند نيز از اين دسته‌اند.
همچنين آمده است زن که باردار شود چون روزه‌دار و نمازگزار و مجاهد به مال و جانش در راه خدا مي‌باشد و چون زايمان کند، اجرش در عظمت به فهم در نيايد، و چون شير دهد به هر مکيدن ثواب بنده آزاد کردن از اولاد اسماعيل به او عطا گردد، و چون شير دادن به اتمام رسد، فرشته‌اي به پهلويش زده و مي‌گويد: از سر بگير زندگي را که پروردگار تعالي و تبارک تو را آمرزيده است.
آري، زن باردار مجاهد راه خداست و جهادش با جان و مال است، چرا که جنين مواد مورد نياز خود را از بدن مادر کسب مي‌کند. حال اگر مادر تغذيه خوبي داشته باشد که آن به کودک مي‌رسد وگرنه بچه از جان مادر و از ذخيره‌هاي جسمي او تغذيه کرده و رشد خود را انجام مي‌دهد.
مادر با تحمل همه دشواري‌هاي زمان حمل و دردهاي طاقت‌فرسا، محبت بي‌شائبه‌اي به کودک خود دارد و بيش از خودش نگران طفل خويش است و صبر عظيمي در پيش مي‌گيرد و پس از تولد نيز روي فرزندش را مي‌بوسد و با کمال آرامش و مراعات در آغوشش مي‌فشارد. گويا تمام آن رنج‌ها، هيچ بوده است. اين است که فرموده‌اند اگر زن مؤمنه‌اي در زمان زايمان از دنيا برود، اجر شهيد را داراست.
همانگونه که کودک از تنفس و غذاي مادر استفاده مي‌کند، حالات رواني و اخلاقي مادر نيز در کودک اثر گذار است. دانشمندان مي‌گويند: بدن مادر و تغييراتي که در آن رخ مي‌دهد در محيط رشد جنين اثر مي‌گذارد و جنين انسان نسبت به بسياري از تغييرات محيط زندگي از مادر خود حساس‌تر است.
تغذيه در دوران بارداري
از آنجاکه تغذيه جنين در اين دوران از مواد ذخيره شده و دريافتي بدن مادر مي‌باشد، لذا بايد طوري برنامه‌ريزي کنيد که حتما نيازهاي وي تأمين شود، زيرا در غير اينصورت، جنين مواد مورد نيازش را از بدن مادر خواهد گرفت، در نتيجه ماهيچه‌ها و استخوان‌ها صدمه خواهند ديد. به همين دليل هر زمان که احساس گرسنگي کرديد، بخوريد. يعني تعداد وعده‌هاي غذاي خود را بيشتر کرده و حجم غذاي هر وعده را کم کنيد، به طوري که روزانه، پنج تا شش وعده غذايي با حجم کم مصرف نماييد. شما نبايد بجاي دو نفر بخوريد. جنين با مقدار غذايي که به طور طبيعي خواهيد خورد، به حد کافي رشد مي‌کند. يک رژيم غذايي متعادل و سالم که داراي انواع مواد مورد نياز بدنتان باشد، سلامت جنين و مادر را در پي دارد و در اين صورت نبايد نگران کم شدن وزن جنين و يا چاقي بيش از حد خود و کودکتان باشيد. در ادامه توصيه‌هاي غذايي لازم در اين دوران و رژيم غذايي مناسب، شرح داده مي‌شود:
ـ هر روز از تمام گروه‌هاي غذايي نان و غلات؛ ميوه و سبزيجات؛ گوشت و حبوبات؛ شير و لبنيات؛ قند و چربي‌ها مصرف کنيد. البته در مورد چربي‌ها مثل انواع روغن‌ها، کره و خامه، و شيريني‌جات مثل قند و شکر و مربا، بايد يادآوري نمود که اگرچه اين مواد منبع تأمين کننده انرژي هستند، ولي نبايد در مصرف آنها زياده‌روي نمود. همچنين براي تأمين پروتئين مورد نياز، بيشتر از منابع حيواني (گوشت، شير، تخم مرغ و ماهي) استفاده کنيد. در مورد رژيم غذايي مناسب به نکات زير توجه کنيد:
* پروتئين شايد مهم‌ترين ماده مغذي براي کودک باشد. پروتئين‌ها نقش اساسي بر مواد سازنده سلول‌ها و بافت‌ها، عضلات، استخوان، بافت‌هاي پيوندي و ساير ارگان‌هاي حياطي مثل قلب، ريه و کليه‌ها دارند. نوع و کيفيت پروتئين در غذاها متفاوت است. معمولا مواد غذايي مثل گوشت، ماهي و مرغ، بهترين منبع پروتئين هستند. بهتر است در طول روز، سه وعده از مواد پروتئيني استفاده شود.
* کربوهيدرات‌ها بزرگترين منبع توليد کننده انرژي روزانه بدن مي‌باشند. از آنجا که نياز شما به انرژي در اين دوران روزانه 500 کالري بيشتر مي‌شود، بايد مطمئن شويد که به مقدار کافي از مواد کربوهيدرات استفاده مي‌کنيد. مواد قندي در اشکال مختلف کربوهيدرات‌هاي ساده وجود دارد و از اين ميان معمول‌ترين نوع قند، ساکاروز، گلوکز، قند ميوه و قندهاي شير مي‌باشد.
* ويتامين‌ها براي حفظ سلامتي ضروري هستند. سبزي‌ها و ميوه‌ها بهترين منبع اغلب ويتامين‌ها مي‌باشند. سبزي‌هاي پر برگ، سبزي‌هاي زرد و قرمز، و ميوه‌ها، حاوي ويتامين‌هاي A، E و B6 هستند. گرچه برخي از انواع ويتامين‌هاي B، از طريق مصرف سبزي‌ها و ميوه‌ها تأمين مي‌شوند، ولي اکثر ويتامين‌هاي B، در فرآورده‌هاي گوشتي، ماهي، فرآورده‌هاي لبني و غلات وجود دارد.
* نياز به آهن در دوران بارداري قابل توجه است. لذا براي تأمين نياز آهن، از ماه چهارم حاملگي براي زن باردار قرص آهن تجويز مي‌شود. حتي در موارد خاص ميزان مصرف آهن روزانه را افزايش مي‌دهند. لوبيا، باقلا، عدس، گوشت، سيب، انگور، خرما، هويج، توت‌فرنگي، اسفناج، گلابي، گندم، برگ چغندر، کلم قمري، انار، بادام، موز، ميوه بلوط و پسته از منابع آهن به شمار مي‌روند.
براي تنظيم آهن بدنتان مي‌توانيد به راه قبله بخوابيد (يعني در جريان مغناطيس زمين).
* کلسيم در شکل‌گيري استخوان‌هاي کودک بسيار مهم است. بنابراين کاملا منطقي است که قبل از بارداري و طي اين دوران و حتي پس از آن نيز دريافت کلسيم ادامه يابد. شير، ماست، پنير، جوانه گندم، سبزي‌هاي خشک، انجير، بادام، گوشت‌هاي مختلف، فندق، زرده تخم‌مرغ، کاکائو، سيرابي و شيردان، دل، قلوه، سبزي‌هاي تازه، کلم، کاهو، ترب، نارنج، ليمو، پرتقال و گوجه‌فرنگي از مواد داراي کلسيم مي‌باشند.
ـ در گروه‌هاي غذايي، تنوع را رعايت کنيد، به طور مثال هر روز از يک نوع ميوه استفاده نکنيد، بلکه از ميوه‌هاي متفاوت استفاده نماييد.
ـ به ميزان زيادي از انواع مايعات بنوشيد زيرا در طي بارداري، حجم خون و مايعات بدن تقريبا دو برابر مي‌شود. نوشيدن مقدار زيادي آب، شير و آبميوه‌هاي طبيعي باعث مي‌شود مايعات لازم براي شما و جنين فراهم شده و جريان مايعات بدن نيز، راحت‌تر صورت گيرد. درضمن نوشيدن آب فراوان به هضم غذا کمک کرده و از بروز يبوست، که از مشکلات شايع اين دوران مي‌باشد، جلوگيري مي‌نمايد.
ـ به ارزش غذايي مواد بيشتر اهميت بدهيد. هنگام تهيه غذا بيشتر دقت کنيد و از مواد اوليه‌اي سود جوييد که مي‌دانيد ارزش غذايي بيشتري داشته و مفيدتر هستند.
ـ به روش پخت غذا دقت کنيد. بخار دادن و کباب کردن، نسبت به سرخ کردن و خشک کردن، برتري دارند. سعي کنيد غذا را به آهستگي و با حرارت کم بپزيد تا مواد مغذي محتوي آن حفظ شود.
ـ از تازگي مواد غذايي خريداري شده، اطمينان حاصل کنيد و ميوه و سبزيجات را قبل از استفاده به خوبي بشوييد، چرا که غذاهاي پر الياف (فيبر) بايد بخش عمده‌اي از رژيم غذايي شما باشد. زيرا يبوست شايع در اين دوران را، پيشگيري و درمان مي‌کند.
ـ از آن جهت که جذب اسيد فوليک مورد نياز بدن از طريق غذاها به سادگي امکان‌پذير نيست، تنها راه مطمئن دريافت مقدار کافي اسيد فوليک، خوردن داروي آن به تجويز پزشک در اين دوران مي‌باشد.
ـ استفاده از شنبليله خام، خصوصا از ماه پنجم به بعد، براي سلامت موي بدن نوزاد مؤثر است.
ـ آب انگور، سيب، به و انار شيرين، سلامت جسمي، روحي و عقلي کودک را به همراه مي‌آورد.
ـ توصيه مي‌شود مادران باردار روزانه يک ليوان شير همراه با ده عدد خرما ميل فرمايند، چون ويتامين‌هاي فراواني در ايندو جمع است. البته شير و عسل نيز مطلوب است.
ـ خوردن خرما در استحکام بدن کودک بسيار مؤثر است. البته خوردن ميوه‌هاي آبدار مانند هندوانه، جهت تعديل گرماي آن توصيه مي‌شود.
ـ خوردن گلابي توسط خانم‌هاي باردار موجب نيکويي اخلاق، زيبايي، قوت قلب، پاکي معده، تزکيه و دليري فرزند مي‌شود. درضمن گلابي داراي انواع ويتامين‌هاي B، C، منيزيم و فسفر نيز مي‌باشد.
ـ خوردن قاووت توسط والدين موجب قوت در فرزند و دور شدن کودني، سبک مغزي و ناداني از وي مي‌شود.
ـ خوردن خربزه توسط زن باردار سبب مي‌شود که فرزند خوشرو و خوش خلق شود.
ـ خوردن کندر توسط خانم باردار باعث زيادي عقل بچه، باهوش، پاکدل، دانا و شجاع شدن پسر و خوشخو و نيکو شدن دختر مي‌شود.
ـ خوردن انار شيرين سبب نيکويي فرزند و رفع حالت تهوع شده و براي کم‌خوني، يرقان، درد مفاصل، فشارخون و بواسير نيز بسيار خوب است. البته روزهاي جمعه قبل از صبحانه مطلوب‌تر است.
غذاهاي ممنوع
شيريني‌هاي تازه و خامه‌دار، ماست ترش و گوجه‌فرنگي، مواد تند و تلخ مزه، نخود، کنجد و لوبيا (اين سه مورد سبب خونريزي مي‌شود)، غذاهاي پر ادويه و خيلي چرب، نوشابه‌هاي گازدار، انواع کنسرو، غذاهاي مانده و غذاهايي که باعث نفخ مي‌شوند، غذاهاي حاوي مواد شيميايي مانند سوسيس، غذاهاي دودي مانند ماهي و سوسيس دودي، چاي، قهوه، شکلات (کافئين موجود در اين سه مورد با آهن تداخل داشته و مانع جذب آهن مي‌شود)، غذاهايي که براي بار دوم گرم شده يا براي بار دوم منجمد شده است.
نکات مهم:
ـ افزايش وزن در دوره بارداري امري طبيعي و براي سلامت مادر و کودک لازم است. افزايش وزن در اين دوران بسيار متغير بوده و به عواملي بستگي دارد. اين افزايش در يک خانم سالم، در بارداري اول که محدوديت غذايي ندارد حدود 5/13 کيلوگرم است. البته افزايش وزن در دوران حاملگي به ميزان 10 تا 12 کيلوگرم طبيعي است. بايد بدانيد که ميزان طبيعي چربي اضافه مربوط به دوران بارداري در طي دوران شيردهي کودک، به خوبي از بين مي‌رود.
ـ در دوران حاملگي رژيم نگيريد. رژيم گرفتن در اين دوران به شدت براي شما و جنين‌تان خطرناک است. بسياري از رژيم‌هاي کاهش وزن، همراه با کاهش دريافت آهن، اسيد فوليک و بسياري از ويتامين‌ها و مواد معدني مورد نياز مي‌باشد.
ـ اغلب زنان باردار حداقل به هشت ساعت خواب شبانه و همچنين استراحت بعد از ظهر احتياج دارند ولي عده‌اي ممکن است به استراحت بيشتري نياز داشته باشند.
ـ در دوران بارداري، انجام فعاليت‌هاي روزانه، مضر نيست، اما سعي کنيد از انجام کارهاي سنگين و جابجا کردن وسايل پرهيز نماييد و در فواصل کار روزانه مدتي استراحت لازم است.
ـ در دوران بارداري سعي کنيد از لباس و کفش نرم و راحت استفاده کنيد. از ماه چهارم به بعد از پوشيدن لباس‌هاي تنگ و بستن کمربند چرمي به دور شکم خودداري کنيد.
ـ براي پيشگيري از کمردرد، هيچگاه کمر خود را خم نکنيد و براي انجام کارهاي روزانه سعي کنيد بنشينيد يا زانو بزنيد تا بتوانيد خود را به اشياء نزديک کنيد.
ـ در اين دوران ميل جنسي خانم‌هاي باردار به دليل تغييرات هورموني عموما افزايش پيدا مي‌کند. البته اين مسأله ممکن است در تعدادي از افراد به صورت کاهش ميل جنسي، مشاهده شود. برقراري روابط جنسي در اين دوران بلامانع است، مگر درمواردي که خطر سقط، زايمان زودرس و يا پارگي کيسه آب وجود داشته باشد.
ـ در طول بارداري به بهداشت لباس و بدن خود، بيشتر توجه نماييد.
ـ در اين دوران به دليل کاهش ترشح بزاق، دندان‌هاي شما آسيب‌پذيرتر است؛ از آنها به دقت مراقبت کنيد. ضمنا پر کردن و کشيدن دندان‌ها با بي‌حسي موضعي، مانعي ندارد.
ـ در هنگام بارداري خوب است که آمادگي لازم جهت شيردهي را در خود ايجاد نماييد. به اين صورت که با حرکات پيچشي انگشتان، به آرامي نوک سينه را ماساژ دهيد. اگر نوک سينه، صاف يا متمايل به داخل است، مي‌توانيد در طول بارداري، روزانه چندين بار نوک سينه را با حرکات دست، برآمده کنيد. اين تمرين موجب مي‌شود نوک سينه به حد کافي بيرون آمده و کودک بتواند آن را به دهان گرفته و تغذيه نمايد.
ـ مسافرت‌هاي طولاني در دوران بارداري توصيه نمي‌شود اما در صورت مسافرت طولاني با اتومبيل، خانم باردار بايد هر دو ساعت يکبار از اتومبيل خارج شده و به مدت 10 دقيقه استراحت نمايد، تا جريان خون بدن برقرار شود. همچنين لازم به بذکر است سفر هوايي بعد از ماه هفتم بارداري براي جنين شما مضر خواهد بود.
ـ آرامش روحي و معنوي مادر در طي دوران حاملگي از اهميت ويژه‌اي برخوردار است، زيرا جنين تحت تأثير محيط اطرافش مي‌باشد و بي‌شک نزديک‌ترين محيط به او، مادر است.
ـ صحبت کردن با جنين و صدا زدن او به نام‌هاي نيکو مانند محمد، علي و فاطمه در ايجاد پيوستگي بين والدين و جنين قبل از تولد او بسيار مؤثر است، چرا که پس از تولد کودک صداهاي آشنا را به ياد مي‌آورد.
ـ براي تسلط بر رفتار و اعمالتان در دوران بارداري، هميشه فکر کنيد که کودک کوچکي همراه شماست و از همه رفتارها و شنيده‌هاي شما درس مي‌گيرد.
عوامل زيان‌آور
ـ بهتر است در طول بارداري از تمام داروها اجتناب کنيد، مگر اينکه توسط پزشک تجويز شده و براي سلامت و زندگي مادر ضروري باشد. همواره از دارويي که نسبت به خطرات آن در اين دوران آگاهي کاملي نداريد، استفاده نکنيد. اغلب فايده استفاده از دارو به اندازه خطري است که براي جنين وجود دارد.
ـ يک خانم باردار بايد از مکان‌هايي که آلوده به حشره‌کش، سموم، دود ماشين و… است، تا حد امکان دوري نمايد.
ـ به دليل احتمال ايجاد اختلال در رشد و نمو جنين، دريافت هر نوع اشعه در دوران حاملگي ممنوع است.
ـ تماس با عوامل بيماري‌زا، افراد مبتلا به بيماري‌هاي عفوني، حضور در اماکن عمومي و شلوغ، و تماس با حيوانات ممنوع است.
توصيه‌هاي عبادي
ـ مادر دائما با وضو و حتي‌المقدور رو به قبله باشد و از گفتار بي‌مورد پرهيز نمايد. استغفار و توجه قلبي و دائمي به خداوند متعال در طهارت قلب و روح فرزند مؤثر است.
ـ نماز اول وقت، نوافل و نماز شب، صدقه و شرکت در مجالس اهل بيت در شکل‌گيري جنين اثرات مثبتي دارد.
ـ خواندن و گذاشتن صداي قرآن در منزل مي‌تواند به حافظ قرآن شدن کودک، کمک کند.
ـ پرهيز از گناهان، انجام مستحبات و تسبيحات حضرت زهرا (س) نيز توصيه مي‌شود.
ـ روزانه 140 صلوات و 70 استغفار مفيد است.
ـ خواندن 40 روز زيارت عاشورا، دعاي توسل، زيارت جامعه و زيارت آل ياسين توصيه شده است.
ـ خواندن 40 روز سوره ياسين، دميدن به انار و خوردن آن، همچنين خواندن 40 بار سوره يوسف، دميدن به سيب و خوردن آن توصيه شده است.
ـ يک ختم قرآن، بخصوص براي سلامتي امام زمان (عج).
ـ هنگام حرکات جنين، دست روي شکم بگذارد و پس از صلوات سوره توحيد را تلاوت نمايد.
ـ براي صبور شدن کودک، دست را روي شکم گذارده و سوره والعصر بخواند.
ـ مداومت بر سوره انبياء، براي صالح شدن فرزند بسيار مؤثر است.
تخمين زمان زايمان
طول متوسط حاملگي طبيعي معمولا 280 روز يا 40 هفته است. چون اغلب خانم‌ها زمان بارداري خود را نمي‌دانند، اين زمان از اولين روز آخرين قاعدگي محاسبه مي‌شود. مثلا اگر آخرين قاعدگي شخصي روز اول بهمن‌ماه شروع شده باشد، احتمالا حاملگي در تاريخ 15 بهمن رخ داده است و زمان زايمان هشت آبان‌ماه خواهد بود.
به خاطر داشته باشيد که به هرحال تاريخي که تعيين مي‌شود تنها يک گمان است. نوزادان گاهي تمايل دارند مدت بيشتري در محيط گرم مايع آمنيوتيک باقي بمانند و يا برعکس، از اين محيط يکنواخت خسته شده و گاهي ترجيح مي‌دهند زودتر از اين فضا خارج شوند. تغيير تاريخ زايمان بسيار شايع بوده و شروع درد زايمان در دو هفته قبل يا پس از تاريخ تعيين شده امري کاملا عادي است.
----------------------------------------------------------------------------